Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  P

Przejęcie długu

Wierzytelności (długi) podlegają obrotowi, a więc mogą stać się przedmiotem umowy sprzedaży. Podobną instytucję, która jednak skutkuje zmianą podmiotu zobowiązanego (dłużnika) regulują przepisy art. 519 – 525 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 . Kodeks cywilny (dalej jako: „k.c.”). Przejęcie długu, bo o tym właśnie mowa, zaliczane jest do zobowiązań, a polega na wstąpieniu osoby trzeciej w miejsce dłużnika. Umowa taka powinna zostać sporządzona pod rygorem nieważności (ad solmitatem) na piśmie. Ta sama forma jest wymagana do udzielenia zgody wierzyciela na przejęcie długu. Skutkiem omawianej instytucji prawa zobowiązań jest to, że dłużnik uwalnia się od zobowiązania.

Zgodnie z art. 15 k.c. do przejęcia długu dochodzi na dwa sposoby:

  • na mocy umowy zawartej przez wierzyciela i osobę trzecią, dłużnik musi wyrazić na to zgodę, a swoje oświadczenie składa dowolnej stronie; brak zgody dłużnika oznacza nieważność umowy,
  • na mocy umowy zawartej przez dłużnika i osobę trzecią za zgodą wierzyciela, którą wyraża dowolnej stronie; jeżeli osoba przejmująca długi jest niewypłacalna i wierzyciel o tym nie wiedział, umowa jest nieważna

Ustawodawca poświęca wiele uwagi kwestii oświadczenia o wyrażeniu zgody na zawarcie powyższych umów. Na podstawie art. 520 k.c. każda ze stron może wyznaczyć odpowiedni termin na wyrażenie zgody. Jego bezskuteczny upływ poczytuje się jako odmowę wyrażania zgody. 

W sytuacji, gdy dłużnik nie wyraża zgody na zawarcie umowy przejęcia długu, przyjmuje się, że umowy nie zawarto. Jeśli natomiast skuteczność umowy uzależniona jest od wyrażenia zgody przez wierzyciela, a ten jej odmawia, osoba trzecia jest odpowiedzialna wobec dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie żądał od niego spełnienia świadczenia.

Jeżeli w umowie o przeniesienie własności nieruchomości (grunty, lokale, części lokali itp.) nabywca nieruchomości zobowiązał się do zwolnienia zbywcy z długów związanych z ich własnością, przyjmuje się, że strony w ten sposób zawarły umowę o przejęcie długów przez nabywcę w trybie art. 520-525 k.c.

Osoba trzecia, która wchodzi w miejsce dłużnika, ma wobec wierzyciela takie same zarzuty, która miał dłużnik. Nie dotyczy to jednak zarzutu potrącenia z wierzytelności swojego poprzednika. Instytucja przejęcia długów wpływa także na inne stosunku prawne. Jeżeli wierzytelność zabezpieczono poręczeniem lub ograniczonym prawem rzeczowym, które ustanowiła osoba trzecia, z chwilą przejęcia długów poręczenie i ograniczone prawo rzeczowe wygasają. Skutek nie ma miejsca, jeśli poręczyciel lub osoba trzecia wyrażą zgodę na dalsze trwanie zabezpieczenia. 

Przejęcie długów jest ważną instytucją prawa cywilnego. Osoba przejmująca dług decyduje się na zawarcie przedmiotowej umowy z uwagi na bliskie więzi łączące ją z dłużnikiem lub np. z powodu zobowiązania się dłużnika do odpracowania przejmowanego długu. Dzięki niej dłużnik uwalnia się od odpowiedzialności za długi.

 

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zobacz także: