Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  P

Praca zmianowa

Wykonywanie pracy według ustalonego rozkładu czasu pracy przewidującego zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych pracowników po upływie określonej liczby godzin, dni lub tygodni.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej jako: „k.p.”): „pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę”. Ustawodawca określił treść stosunku pracy w art. 22 §1 k.p. jako sprzężenie obowiązków i uprawnień pracownika i pracodawcy. Pracownik zobowiązuje się wykonywać pracę określonego rodzaju dla pracodawcy, we wskazanym miejscu i czasie, a pracodawca do zatrudniania i wypłaty wynagrodzenia. Pracownik działa więc pod kierownictwem pracodawcy m.in. w miejscu i czasie wyznaczonym mu przez pracodawcę (osobę kierowniczą wskazaną przez pracodawcę).

Rozdział I Działu szóstego Kodeks pracy reguluje kwestię czasu pracy. Zgodnie z art. 128 §1 k.p.: „czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy”. Z uwagi na specyfikę danego zakładu pracy lub systemu pracy i jej rodzaju, praca może być wykonywana w trybie zmianowym. Na podstawie art. 128 §2 pkt 1 k.p. należy przez to rozumieć wykonywanie pracy według rozkładu pracy, w którym przewidziano zmianę porę jej wykonywania po upływie określonych dni, tygodni lub godzin.

Powyższa definicja koresponduje z definicją wprowadzoną w art. 2 pkt 5 Dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji pracy: „praca w systemie zmianowym" oznacza każdą formę organizacji pracy w systemie zmianowym, zgodnie z którą pracownicy zmieniają się na tych samych stanowiskach pracy według określonego harmonogramu, łącznie z systemem następowania po sobie, który może mieć charakter nieprzerwany lub przerywany oraz pociąga za sobą konieczność wykonywania pracy przez pracownika o różnych porach w ciągu określonych dni lub tygodni”.

Jak wskazuje M. Rycak w Komentarzu do Kodeksu pracy: „praca zmianowa może się odbywać w podstawowym czasie pracy, równoważnym, a także w systemie czasu pracy w ruchu ciągłym, o którym mowa w art. 138 k.p. Specyficznym systemem czasu pracy jest zadaniowy czas pracy (art. 140 k.p.), w którym ze względu na fakt, że pracownicy nie mają ustalonych ścisłych godzin rozpoczynania i kończenia pracy, praca nie może odbywać się na zmiany robocze”.

Na koniec warto zaznaczyć, że w związku z wprowadzeniem zmianowego czasu pracy, pracodawca nie jest obciążony dodatkowymi obowiązkami. Ustawodawca jednak postanowił na mocy art. 15110 pkt 3 k.p., że praca w niedziele i święta przy zmianowym czasie pracy jest dozwolona.

Źródła:

M. Rycak [w:] Kodeks pracy. Komentarz (red. K. Walczak), 2020, wyd. 31, komentarz do art. 128 Kodeksu pracy, Legalis, Nb. 11. 

Podstawa prawna:. 

  1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320),
  2. Dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczaca niektórych aspektów organizacji pracy (Dz.Urz.UE.L 2003 Nr 299).

 Zobacz także: