Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  O

Odpowiedzialność materialna pracownika

Pracownik zatrudniony w przedsiębiorstwie, ponosi odpowiedzialność materialną za mienie oraz szkodę wyrządzoną pracodawcy.

W związku z powyższym pracodawca ma prawo dochodzić od pracownika ewentualnego naprawienia szkody. Prawo takie pracodawca nabywa z chwilą powstania szkody w  majątku pracodawcy (przedsiębiorstwa).

Należy wyszczególnić dwa rodzaje odpowiedzialności materialnej pracownika:

  • odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy, na zasadach ogólnych;
  • odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi z obowiązkiem zwrotu i do rozliczenia się.

Pracodawca może dochodzić od pracownika roszczeń za wyrządzoną my szkodę jeżeli powstała ona wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych. (art. 114 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 Kodeks pracy – dalej jako „k.c.”.).

  • „Pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę w granicach rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda” (art. 115 k.p.).
  • „Pracownik nie ponosi jednakże odpowiedzialności za szkodę w takim zakresie, w jakim pracodawca lub inna osoba przyczyniły się do jej powstania albo zwiększenia” (art. 117 §1 k.p.).
  • „Pracownik nie ponosi ryzyka związanego z działalnością pracodawcy, a w szczególności nie odpowiada za szkodę wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka” (art. 117 §2 k.p.).

 W art. 118 Kodeksu pracy wprowadzono regulację na wypadek wyrządzenia szkody przez kilku pracowników. Każdy z nich odpowiada w granicach swojego przyczynienia się do jej powstania oraz według stopnia winy. Jeżeli nie można tego ustalić, odpowiadają oni w częściach równych. 

Ustawodawca wprowadził limit wysokości odszkodowania w art. 119 k.p. w ten sposób, że odszkodowanie jest równe wysokości szkody, którą spowodował pracownik, ale nie wyższe niż kwota jego trzymiesięcznego wynagrodzenia. Wykonywanie obowiązków pracowniczych często wiąże się z kontaktem z osobami trzecimi i ryzykiem powstania różnego rodzaju niebezpieczeństw. Ustawodawca przewidział w art. 120§1 k.p.  że pracownik, który wyrządził szkodę osobie trzeciej przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych, jest wolny od odpowiedzialności odszkodowawczej. Ponosi ją więc pracodawca.

Spory powstałe na tym tle między pracownikiem a pracodawcą w myśl przepisów Kodeksu pracy, mają zdolność ugodową. Jej zawarcie, na podstawie art. 121 k.p. może wpłynąć na wysokość odszkodowania na korzyść pracownika. Ugoda stanowi tytuł wykonawczy (stosowanie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego), a klauzulę wykonalności nadaje sąd pracy (art. 1211k.p.).

Na koniec warto podkreślić, że w myśl art. 122 k.p. w przypadku gdy szkoda została wyrządzona przez pracownika umyślnie, ma obowiązek jej naprawienia do pełnej wysokości.  

Podstawa prawna:

    1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (t.j. Dz.U. 2020 r. poz. 1320).

Zobacz także: