Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  O

Odpowiedzialność dyscyplinarna pracownika

Odpowiedzialność dyscyplinarna jest jednym z rodzajów odpowiedzialności, którą może ponosić pracownik (odpowiedzialność karna, materialna i porządkowa). Źródłem dla jej zastosowania jest konflikt pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. 

Podstawowym założeniem tej odpowiedzialności jest odpowiedzialność pracownika w sytuacji, gdy dopuści się naruszenia obowiązków pracowniczych określonych w ustawie, zwłaszcza w poszczególnych pragmatykach służbowych (zakres przedmiotowy). Po drugie podlegają jej pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę zamiast odpowiedzialności dyscyplinarnej, zazwyczaj pracownicy służby cywilnej itd. (zakres podmiotowy).

W przypadku naruszenia obowiązków mniejszej wagi, pracownik nie ponosi odpowiedzialności dyscyplinarnej, lecz odpowiada na podstawie przepisów o odpowiedzialności porządkowej, zgodnie z regulaminem pracy.

Katalog kar dyscyplinarnych regulują poszczególne ustawy regulujące wykonywanie określonego zawodu. Najczęściej karami dyscyplinarnymi są:

  1. kara nagany,
  2. upomnienie,
  3. kara nagany z ostrzeżeniem,
  4. kara nagany z pozbawieniem możliwości awansowania przez określony okres do wyższej grupy wynagrodzenia lub na wyższe stanowisko,
  5. wydalenie z pracy,
  6. obniżenie stopnia służbowego,
  7. obniżenie wynagrodzenia służbowego (maksymalnie o 25%, nie dłużej niż pół roku)

Nałożona przez pracodawcę kara powinna być proporcjonalna do wagi naruszenia. Drobne przewinienia nie mogą spotkać się z najsurowszą karą.

Pracownicy służby cywilnej, są narażeni na zastosowanie kary: upomnienia, nagany, obniżenia wynagrodzenia zasadniczego, wydalenia z pracy.

W postępowaniu dyscyplinarnym występują niezależne od pracodawcy instytucje. Zalicza się do nich: komisje dyscyplinarne i rzeczników dyscyplinarnych. Mają one na celu zastąpienie pracodawcy w procesie ustalenia odpowiedzialności dyscyplinarnej pracownika i nałożeniu kary.

Rzecznika dyscyplinarny przeprowadza postępowanie wyjaśniające. Jeśli stwierdzi tytuł do ponoszenia odpowiedzialności dyscyplinarnej sporządza wniosek u nałożenie kary dyscyplinarnej. Komisje dyscyplinarne są ciałem kolegialnym, złożonym najczęściej z pracowników. W zakresie orzekania o nałożeniu kary są niezależni i wiążą ich tylko prawomocne wyroki sądu.

 Jak każde postępowanie, również postępowanie dyscyplinarne składa  się z poszczególnych etapów:

  1. etap wyjaśniający – badanie przesłanek do odpowiedzialności dyscyplinarnej; 
  2. etap rozpoznawczy – badanie postawionych pracownikowi zarzutów;
  3. etap karania – orzeczenie o  karze
  4. etap odwoławczy - rozpoznanie odwołania pracownika 

Postępowanie przed komisjami są zazwyczaj jawne. Odwołanie natomiast wnoszone jest do sądu powszechnego. Postępowanie dyscyplinarne nie jest więc uzależnione od pracodawcy. Duże sformalizowanie i opieranie procedury na wiążących przepisach prawa, daje rękojmie ochrony interesu zarówno pracodawcy, jak i pracownika, który przecież nie zawsze okazuje się winny. 

 Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (t.j. Dz.U. 2020 r. poz. 1320).

Zobacz także: