Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	I
Interes społeczny	Pojęcie interesu społecznego nie zostało wyrażone expressis verbis w aktach obowiązującego prawa. Jego definicja jest tworzona na zasadzie wykładni przepisów. Przykładowo możemy ją zrekonstruować na podstawie art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku - Kodeks postępowania administracyjnego: „W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.” Artykuł 7 przywołanej ustawy nie wskazuje zakresu ani źródła definicji interesu społecznego, nie rozstrzyga także kwestii hierarchii i relacji interesu społecznego do interesu obywateli oraz do interesu publicznego. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 listopada 1993 r., III ARN 49/93, stwierdził, że "w państwie prawa nie ma miejsca dla mechanicznie i sztywno pojmowanej zasady nadrzędności interesu ogólnego nad interesem indywidualnym. Oznacza to, że w każdym przypadku działający organ ma obowiązek wskazać, o jaki interes ogólny (publiczny) chodzi, i udowodnić, iż on jest na tyle ważny i znaczący, że bezwzględnie wymaga ograniczenia uprawnień indywidualnych obywateli. Zarówno istnienie takiego interesu, jak i jego znaczenie, a także przesłanki powodujące konieczność przedłożenia w konkretnym wypadku interesu publicznego nad indywidualny podlegać muszą zawsze wnikliwej kontroli instancyjnej i sądowej, a już szczególnie wówczas, gdy chodzi o udowodnienie, iż w interesie publicznym leży ograniczenie (lub odjęcie) określonego przez Konstytucję RP prawa własności" . W tym samym wyroku SN wskazał także, że za interes społeczny nie może jednakże być uznany interes ekonomicznym lub fiskalnym Państwa. Interes społeczny jest pojęciem niedookreślonym, które powinno być skonkretyzowane przez organ administracji publicznej w procesie stosowania prawa, w szczególności zaś organ jest obowiązany wyjaśnić treść tego pojęcia w konkretnym przypadku i wykazać na podstawie konkretnego stanu faktycznego i prawnego, że taki interes przemawia przeciwko rozstrzygnięciu zgodnie z wnioskiem strony. Nie można bowiem powoływać się na abstrakcyjnie ujęty interes społeczny przy podejmowaniu negatywnych dla strony rozstrzygnięć procesowych bez udowodnienia i wyczerpującego uzasadnienia, na czym ten interes w konkretnym przypadku polega i dlaczego przemawia przeciwko załatwieniu sprawy proceduralnej zgodnie z wnioskiem strony2. Do pojęcia interesu społecznego odnosi się także ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r., Prawo ochrony Środowiska w art. 187 pkt. 1 dotyczącym zabezpieczenia roszczeń z tytułu negatywnych skutków w środowisku oraz szkód w środowisku, który mówi że „jeżeli przemawia za tym szczególnie ważny interes społeczny związany z ochroną środowiska a w szczególności z zagrożeniem pogorszeniem stanu środowiska w znacznych rozmiarach, w pozwoleniu emisyjnym, może być ustanowione zabezpieczenie roszczeń z tytułu wystąpienia negatywnych skutków w środowisku oraz szkód w środowisku” W doktrynie występują poglądy tłumaczące interes społeczny jako interes pewnej zorganizowanej wspólnoty jako suma interesów partykularnych poszczególnych jej członków. Krzysztof Gruszecki w Komentarzu do ustawy próbując zdefiniować pojęcie interesu społecznego powołuje się na M. Wyrzykowskiego i określając interes społeczny jako "interes wszystkich ludzi żyjących w ramach politycznie zorganizowanej wspólnoty, gdzie zapewniona jest realizacja określonych, legitymowanych interesów ogółu, zorganizowanego w konkretnej postaci z poszanowaniem wolności jednostki jako niezbędnej części składowej dobra publicznego, przy czym realizacja i ochrona tak przyjętych ogólnych interesów powinna być wymagana bezwarunkowo w celu zapewnienia egzystencji i wspólnego, pokojowego życia społeczeństwa złożonego z grup, części składowych i jednostek mających zróżnicowane interesy i potrzeby". Dyskusje na temat interesu społecznego toczone w doktrynie przedstawiane są ze względu na dwa główne aspekty: z punktu widzenia dobra ogółu, dobra wspólnego, uwzględniające przede wszystkim fakt, ze człowiek nie żyje w świecie sam, lecz musi dostosować się do interesów innych osób, grupy, w której żyje; indywidualistyczne, zakładające przewagę interesu indywidualnego, kładące nacisk na rozwój jednostki, realizację jej ambicji i osobistych celów. Te dwa ujęcia co do zasady pozostają — choć często w zmodyfikowanej postaci — aktualne i determinują w zasadniczy sposób rozumienie pozycji jednostki w społeczeństwie i państwie. W poglądach odnoszących się do rozumienia interesu publicznego widać też dylemat, czy interesowi publicznemu nadawać podstawę aksjologiczną, wiążąc go z wartościami6, czy prakseologiczna, wiążącą go z celami, czy może jeszcze inna, według której to potrzeby stanowić maja jego podstawą7. Prezentowane są też stanowiska oparte na koncepcji hybrydowej, wiążącej interes publiczny z różnymi podstawami. Ustawodawca nie podjął decyzji o wyborze jednej z koncepcji, i utożsamia interes publiczny z obydwoma kategoriami, bądź odwołuje się dodatkowo do „zobiektywizowanych potrzeb’. L. Leszczyński wskazuje iż kryterium interesu publicznego stanowi pewien aspekt interesu społecznego, rozumianego w wymiarze ogólnospołecznym, i ze praktyka administracyjna w ten sposób ujmuje jego istotę. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U z 2020 roku poz. 256) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochron środowiska (t.j. Dz.U z 2020 roku poz. 1219) Zobacz także: Interes publiczny Interes społeczny

Interes społeczny

Pojęcie interesu społecznego nie zostało wyrażone expressis verbis w aktach obowiązującego prawa. Jego definicja jest tworzona na zasadzie wykładni przepisów. Przykładowo możemy ją zrekonstruować na podstawie art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku - Kodeks postępowania administracyjnego: „W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.”

Artykuł 7 przywołanej ustawy nie wskazuje zakresu ani źródła definicji interesu społecznego, nie rozstrzyga także kwestii hierarchii i relacji interesu społecznego do interesu obywateli oraz do interesu publicznego.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 listopada 1993 r., III ARN 49/93, stwierdził, że "w państwie prawa nie ma miejsca dla mechanicznie i sztywno pojmowanej zasady nadrzędności interesu ogólnego nad interesem indywidualnym. Oznacza to, że w każdym przypadku działający organ ma obowiązek wskazać, o jaki interes ogólny (publiczny) chodzi, i udowodnić, iż on jest na tyle ważny i znaczący, że bezwzględnie wymaga ograniczenia uprawnień indywidualnych obywateli. Zarówno istnienie takiego interesu, jak i jego znaczenie, a także przesłanki powodujące konieczność przedłożenia w konkretnym wypadku interesu publicznego nad indywidualny podlegać muszą zawsze wnikliwej kontroli instancyjnej i sądowej, a już szczególnie wówczas, gdy chodzi o udowodnienie, iż w interesie publicznym leży ograniczenie (lub odjęcie) określonego przez Konstytucję RP prawa własności" . W tym samym wyroku SN wskazał także, że za interes społeczny nie może jednakże być uznany interes ekonomicznym lub fiskalnym Państwa.

Interes społeczny jest pojęciem niedookreślonym, które powinno być skonkretyzowane przez organ administracji publicznej w procesie stosowania prawa, w szczególności zaś organ jest obowiązany wyjaśnić treść tego pojęcia w konkretnym przypadku i wykazać na podstawie konkretnego stanu faktycznego i prawnego, że taki interes przemawia przeciwko rozstrzygnięciu zgodnie z wnioskiem strony. Nie można bowiem powoływać się na abstrakcyjnie ujęty interes społeczny przy podejmowaniu negatywnych dla strony rozstrzygnięć procesowych bez udowodnienia i wyczerpującego uzasadnienia, na czym ten interes w konkretnym przypadku polega i dlaczego przemawia przeciwko załatwieniu sprawy proceduralnej zgodnie z wnioskiem strony2.

Do pojęcia interesu społecznego odnosi się także ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r., Prawo ochrony Środowiska w art. 187 pkt. 1 dotyczącym zabezpieczenia roszczeń z tytułu negatywnych skutków w środowisku oraz szkód w środowisku, który mówi że „jeżeli przemawia za tym szczególnie ważny interes społeczny związany z ochroną środowiska a w szczególności z zagrożeniem pogorszeniem stanu środowiska w znacznych rozmiarach, w pozwoleniu emisyjnym, może być ustanowione zabezpieczenie roszczeń z tytułu wystąpienia negatywnych skutków w środowisku oraz szkód w środowisku”

W doktrynie występują poglądy tłumaczące interes społeczny jako interes pewnej zorganizowanej wspólnoty jako suma interesów partykularnych poszczególnych jej członków.

Krzysztof Gruszecki w Komentarzu do ustawy próbując zdefiniować pojęcie interesu społecznego powołuje się na M. Wyrzykowskiego i określając interes społeczny jako "interes wszystkich ludzi żyjących w ramach politycznie zorganizowanej wspólnoty, gdzie zapewniona jest realizacja określonych, legitymowanych interesów ogółu, zorganizowanego w konkretnej postaci z poszanowaniem wolności jednostki jako niezbędnej części składowej dobra publicznego, przy czym realizacja i ochrona tak przyjętych ogólnych interesów powinna być wymagana bezwarunkowo w celu zapewnienia egzystencji i wspólnego, pokojowego życia społeczeństwa złożonego z grup, części składowych i jednostek mających zróżnicowane interesy i potrzeby".

Dyskusje na temat interesu społecznego toczone w doktrynie przedstawiane są ze względu na dwa główne aspekty:

z punktu widzenia dobra ogółu, dobra wspólnego, uwzględniające przede wszystkim fakt, ze człowiek nie żyje w świecie sam, lecz musi dostosować się do interesów innych osób, grupy, w której żyje;
indywidualistyczne, zakładające przewagę interesu indywidualnego, kładące nacisk na rozwój jednostki, realizację jej ambicji i osobistych celów.

Te dwa ujęcia co do zasady pozostają — choć często w zmodyfikowanej postaci — aktualne i determinują w zasadniczy sposób rozumienie pozycji jednostki w społeczeństwie i państwie.

W poglądach odnoszących się do rozumienia interesu publicznego widać też dylemat, czy interesowi publicznemu nadawać podstawę aksjologiczną, wiążąc go z wartościami6, czy prakseologiczna, wiążącą go z celami, czy może jeszcze inna, według której to potrzeby stanowić maja jego podstawą7. Prezentowane są też stanowiska oparte na koncepcji hybrydowej, wiążącej interes publiczny z różnymi podstawami.

Ustawodawca nie podjął decyzji o wyborze jednej z koncepcji, i utożsamia interes publiczny z obydwoma kategoriami, bądź odwołuje się dodatkowo do „zobiektywizowanych potrzeb’.
L. Leszczyński wskazuje iż kryterium interesu publicznego stanowi pewien aspekt interesu społecznego, rozumianego w wymiarze ogólnospołecznym, i ze praktyka administracyjna w ten sposób ujmuje jego istotę.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U z 2020 roku poz. 256)
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochron środowiska (t.j. Dz.U z 2020 roku poz. 1219)

Zobacz także: