Pytanie z dnia 9 stycznia 2015
Przedstawiony problem prawny: nieruchomość niezwiązana z działalnością gospodarczą, stanowiąca składnik majątku przedsiębiorstwa.
Odpowiedź na problem prawny:
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż przedsiębiorca dokonał zakupu nieruchomości – działki letniskowej wraz z domkiem letniskowym. Nabyta nieruchomość nie służy jednak celom prowadzenia działalności gospodarczej. Jednakże, mimo tego, właściwy organ nałożył na przedsiębiorcę podatek od nieruchomości w stawce obowiązującej przy prowadzeniu działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 46 Kodeksu cywilnego (dalej k.c.), nieruchomości stanowią grunty, budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Natomiast przedsiębiorstwo, na podstawie art. 551 k.c. jest to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Z powyższego wynika, iż nieruchomości stanowią składnik majątku przedsiębiorstwa. Jednakże okolicznością determinującą możliwość uznania określonego zespołu składników niematerialnych i materialnych za przedsiębiorstwo jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej.
Działka letniskowa wydaje się więc nie pozostawać w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przykładowo w postanowieniu Sądu Najwyzszego z dnia 29 września 2000 r., sygn. akt V CKN 92/00, Sąd przyjął, że nieruchomości wykorzystywane na cele rekreacyjno-wypoczynkowe załogi nie wchodzą w skład przedsiębiorstwa.
Określenie nieruchomości jako związanej z działalnością gospodarczą zostało jednakże wskazane w art. 1a ust. 1 pkt 3 Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Przez grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej należy rozumieć grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, a także gruntów pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych, chyba że przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych. Ustawodawca w związku z tym przyjął, co do zasady wszystko, co przedsiębiorca posiada, służy do prowadzenia działalności gospodarczej(a w tym nieruchomości). Jednoznacznie w tej kwestii wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 marca 2009 r., sygn. akt II FSK 1888/07, w którym wskazał, że z definicji zawartej w art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych wynika wprost, że sam fakt posiadania nieruchomości przez przedsiębiorcę skutkuje tym, że budynek, budowla, grunt są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Różnego rodzaju obiekty niewykorzystywane w danym momencie kwalifikować należy jako związane z działalnością gospodarczą. Stanowisko to zostało potwierdzone przez późniejsze orzeczenia, np. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie wyrokiem z 12 czerwca 2014 r. sygn. akt I SA/Go 271/14, który to stwierdził, że „najważniejszym kryterium, które przesądza o tym, że przedmioty zostaną objęte podatkiem od nieruchomości (jako związane z działalnością gospodarczą) jest sam fakt ich posiadania przez przedsiębiorcę.”
Wyjątkiem od powyższej zasady jest m.in. „zły stan techniczny” nieruchomości. Orzecznictwo nakazuje jednakże pojęcie to interpretować wąsko, jest to bowiem wyjątek ustawowy i „(…) powinien być interpretowany ściśle, a więc wykładnia rozszerzająca tego wyjątku jest niedopuszczalna” (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 17 września 2013 r., sygn. akt III SA/Po 356/13). Przykładowe względy techniczne budynku uniemożliwiające prowadzenie w nim działalności gospodarczej wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 lutego 2014 r., sygn. akt II FSK 1059/12, uznając, iż „jeżeli stan techniczny budynku jest katastrofalny i grozi zawaleniem, bez odwoływania się nawet do prawa budowlanego, to należy stwierdzić, że nie może tam być prowadzona działalność gospodarcza ze względów technicznych”.
W miejscu tym jednocześnie wskazujemy, iż udzielanie porad z zakresu prawa podatkowego wykracza poza zakres E-punktu konsultacyjnego, określony w Dziale II pkt. 4 Regulaminu udostępniania informacji i porad w systemie E-punktu konsultacyjnego
w ramach serwisu Mikroporady.pl
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. 2014 poz. 121);
Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. 2014 poz. 849).
Stan prawny aktualny na 16 stycznia 2015 r.
