Zwolnienie z podatku VAT dla przedsiębiorców oferujących usługi finansowe.

Użytkownik naszego portalu, planujący otwarcie biura rachunkowego, zwrócił się
z pytaniem dotyczącym zwolnienia z odprowadzania podatku VAT.W ramach prowadzonej działalności gospodarczej chciałby oferować swoim klientom usługi polegające na prowadzeniu ksiąg rachunkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz wypełnianie zeznań rocznych dla osób fizycznych. Planuje również współpracę z innym podmiotem w zakresie odzyskiwania podatku opłaconego za granicą i sporządzenie wniosków w przedmiocie udzielania dotacji.W związku z tym zastanawia się czy wszystkie wymienione powyżej usługi, mieszczą się w zakresie uprawniającym do zwolnienia
z odprowadzania podatku obrotowego. Po drugie – Użytkownik prosi o udzielenie odpowiedzi na pytanie czy musi prowadzić ewidencję sprzedaży dla osób fizycznych na kasie fiskalnej.

Poniżej odpowiedź naszych ekspertów:

Podstawą prawną podatku VAT (Value Added Tax) jest ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług. Działalność gospodarcza, którą planuje prowadzić Użytkownik klasyfikuje się jako świadczenie usług. Zgodnie z art. 8 w zw. z art. 5 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy, odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Za świadczenie usług należy uznać każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Podatek VAT jest podatkiem powszechnym – jest pobierany na każdym etapie obrotu towarami lub usługami, a jego wartość dolicza się do każdej transakcji. Co do zasady obowiązkowi jego odprowadzania podlegają wszyscy przedsiębiorcy. Jest niezależny od opłacania podatku dochodowego. Zgodnie z dyrektywą 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, państwa członkowskie Unii Europejskiej, mogą stosować m.in. zwolnienia z podatku obrotowego.

Polska ustawa o VAT wprowadza dwa rodzaje zwolnień z podatku od wartości dodanej: ze względu na kryterium podmiotowe i przedmiotowe. Wszystkie dopuszczalne przypadki zwolnienia należy interpretować literalnie. Nie można stosować wykładni rozszerzającej do przepisów podatkowych, opartych na zasadzie wyjątku.

Kryterium podmiotowe zwolnienia określa, którzy podatnicy z mocy prawa nie mają obowiązku odprowadzania VAT-u. Zgodnie z art. 113 ustawy o podatku dochodowym: zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na w/w podstawie przekroczy tę kwotę, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Na podstawie tej samej ustawy do wartości sprzedaży nie wlicza się:

• kwoty podatku,
• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,
• odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 (zwolnienie przedmiotowe – o tym mowa w dalszej części Odpowiedzi).
• odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 82 ust. 3 ( dot. organizacji międzynarodowych)
• odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji

Zgodnie z art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b i lit. d – zwolnienie, o którym mowa powyżej nie obejmuje świadczących usługi:
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) ściągania długów, w tym factoringu;
oraz gdy nie ma siedziby działalności gospodarczej na terytorium Polski.

Poza wyżej wymienionymi przypadkami niepodlegania zwolnieniu z VAT, art. 113 ust 13 ustawy o VAT, istnieje szereg wyłączeń. Jednak z perspektywy profilu działalności Użytkownika nie są one istotne, nie dotyczą go.

Zatem Użytkownik naszego portalu może skorzystać ze zwolnienia z podatku VAT, jeśli spełni łącznie dwa warunki. Po pierwsze – wartość sprzedaży w roku poprzedzającym nie przekroczy 200 000 zł. W przypadku podmiotów rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku, nie muszą one rejestrować się w VAT gdy przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy w proporcji do okresu sprzedaży równowartości 200 000 zł. Proporcję oblicza się mnożąc liczbę od rozpoczęcia działalności do końca roku przez limit VAT – 200 000 zł, a następnie otrzymany wynik dzieląc przez liczbę dni w roku.

Po drugie – rejestrując działalność nie może on wpisać kodów PKD obejmujących doradztwo, ściąganie długów i factoringu. (art. 113 ust. 13 pk 2, lit. a i lit. d.). Wskazuje się na te dwa przypadki, ponieważ mogę być one związane z rodzajem prowadzonej przez zainteresowanego działalności. Należy jednak zauważyć, że prowadzenie któregokolwiek z rodzajów działalności wymienionej w art. 113 ustawy o VAT wyklucza z objęcia dobrodziejstwem zwolnienia.

Druga kategoria zwolnienia z podatku obrotowego dotyczy enumeratywnie wskazanych podmiotów bez względu na wartość sprzedaży. Wymienione są one w art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług. Z perspektywy omawianego przypadku rodzaj planowanej działalności, nie podlega zwolnieniu w trybie w/w podstawy prawnej.

Podsumowując – Użytkownik naszego portalu może skorzystać ze zwolnienia z VAT pod warunkiem, że przewidywana (od rozpoczęcia działalności do końca roku) lub osiągnięta w roku poprzedzającym wartość sprzedaży towarów i usług nie przekroczy 200.000 złotych nie wliczając w to wartości, o których mowa w art. 113 ust. 2 Ustawy oraz gdy profil jego działalności nie polega na czynnościach wymienionych w art. 113 ust 13 tej samej ustawy. (powyżej)

Nadto jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na omawianej podstawie w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę 200.000 zł, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Użytkownik naszego portalu podaje konkretne rodzaje usług, którymi będzie się zajmował. Poniżej ich analiza w kontekście możliwości zwolnienia go z podatku VAT z uwagi na kryterium podmiotowe.

Ustawa o podatku od towarów i usług, nie wskazuje definicji legalnej użytego w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b określenia „doradztwo”. Organy podatkowe wskazuję, że należy zastosować wykładnię językową. Słownik Języka Polskiego określa doradztwo jako udzielanie fachowych porad. Zatem zakres terminu doradztwo jest szerszy od doradztwa podatkowego. Ten zaś rodzaj doradztwa został uregulowany w ustawie z dnia 5 lipca 1996 roku o doradztwie podatkowym.

Zgodnie z art. 2 wspomnianej ustawy czynności doradztwa podatkowego obejmują:

1. udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami;
2. prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie;
3. sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie;
4. reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach wymienionych w pkt 1; 5) wykonywanie niezależnego audytu funkcji podatkowej, o którym mowa w art. 20zo § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Wymienione czynności są zarezerwowane do osób posiadających uprawnienia odpowiednio: osoby wpisane na listę doradców podatkowych, adwokatów, radców prawnych i biegłych rewidentów.

Natomiast ustawa z 29 września 1994 roku o rachunkowości, w art. 76a stanowi: usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, polegającą na świadczeniu usług w zakresie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2–6. (prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym; 3) okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów; 4) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego; 5) sporządzanie sprawozdań finansowych; 6) gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą) – działalność tę mogą wykonywać przedsiębiorcy, pod warunkiem, że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby, które:

1. mają pełną zdolność do czynności prawnych;
2. nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa określone w rozdziale 9.

Użytkownik wskazuje, że chciałby oferować następujące usługi:

1. prowadzenie ksiąg rachunkowych i innych ewidencji do celów podatkowych,
2. odzyskiwanie podatku z zagranicy,
3. pomoc w pisaniu wniosków o dotację.

Odnosząc się do nich, należy stwierdzić, że:
- co do prowadzenia ksiąg rachunkowych organy podatkowe nie prezentują jednolitej linii interpretacyjnej. Tak więc podatnik może spotkać się z odmową zaliczenia go do kategorii zwolnionych z VAT. Z jednej strony dyrektorzy Izb Administracji Skarbowej odwołują się do wspomnianej już ustawy o doradztwie podatkowym, która prowadzenie ksiąg rachunkowych zalicza do czynności doradztwa podatkowego.

Z drugiej strony Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług w Dziale 69 rozdziela usługi rachunkowo księgowe i w zakresie audytu; usługi doradztwa podatkowego (69.20) oraz usługi rachunkowo-księgowe (69.20.02) czy usługi doradztwa podatkowego i przygotowywania deklaracji podatkowych, dla przedsiębiorstw (69.20.31.0)

W interpretacji indywidualnej z dnia 3 listopada 2011 roku Izba Skarbowa w Warszawie IPPP2/443-963/11-2/KG Zwolnienie z podatku VAT usług rachunkowo-księgowych stwierdzono, że w uprawnienie dotyczące podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korzystania ze zwolnienia podmiotowego dla świadczonych usług rachunkowo - księgowych - jest prawidłowe.

W ustroju naszego państwa nie obowiązuje system precedensów, a wydana interpretacja indywidualna w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej nie jest orzeczeniem.

Powyższe wątpliwości rozstrzyga Ministerstwo Finansów, które wydało interpretację ogólną MF nr PT3.8101.2.2015.AEW.16. Wskazano w nim, że prowadzenie ksiąg rachunkowych i innych ewidencji do celów podatkowych czy też wypełnianie deklaracji podatkowych nie jest doradztwem podatkowym. Zatem przedsiębiorca oferujący takie usługi może skorzystać ze zwolnienia z VAT.

Pytanie dotyczące drugiego obszaru planowanej przez Użytkownika działalności może jednak wymagać wystąpienia wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego. Wymieniona wcześniej Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług nie jest wiążąca dla aktów prawnych w randze ustawy dotyczących podatków, na zasadzie odesłania.

Z tego powodu należy stosować ją wyłącznie pomocniczo. Jak już wcześniej zaznaczono, biuro rachunkowe winno wnieść wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, celem uzyskania legitymacji do zwolnienia z podatku VAT co do części działalności polegającej odzyskiwania podatku z zagranicy.

Odnosząc się do trzeciego rodzaju usług – pomoc w sporządzaniu wniosków o dotację, należy uznać, że organ podatkowy może zakwalifikować te działania jako czynności doradcze.

Z tego powodu, przedsiębiorca może spotkać się z odmową zwolnienia z VAT-u. To również powinno znaleźć się we wniosku do dyrektora IAS, o którym mowa powyżej.

Zwolnienie z odprowadzania podatku VAT nie oznacza całkowitego zwolnienia z obowiązków fiskalnych. Taki przedsiębiorca powinien prowadzić ewidencję uproszczoną oraz na żądanie nabywcy wystawiać faktury ze stawką „zw” (zwolniony). Ponadto podatnik, nawet zwolniony z podatku VAT powinien posiadać kasę fiskalną.

Może być zwolniony z tego obowiązku gdy obrót ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 20.000 zł netto. Zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r.: podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2018 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł. (Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Stan prawny na: 3 lutego 2021 roku.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U 2020 rok poz. 106);
2. Ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (t.j. Dz.U 2019 rok poz. 351 ze zm);
3. Ustawa z dnia 05 lipca 1996 roku o doradztwie podatkowym (t.j. Dz.U 2020 rok poz. 130);
4. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. 2020 rok poz. 1325 ze zm.;
5. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. (Dz.U 2019 rok poz. 2519);
6. Interpretacja Ogólna Nr PT3.8101.2.2015.AEW.16 Ministra Finansów z dnia 9 kwietnia 2015 r. w sprawie zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz wyłączenia ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.
7. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU)