Zatrudnienie na etacie i rozpoczęcie prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy w przypadku zatrudnienia na etacie może świadczyć te same usługi na rzecz innych podmiotów w ramach działalności gospodarczej.

W obowiązującym stanie prawnym nie ma przeszkód, aby łączyć zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej. Bez wątpienia praca na etacie gwarantuje dostęp do wielu korzyści niedostępnych w przypadku umów cywilnoprawnych.

Jednak przed podjęciem decyzji o założeniu dzaiałalności gospodarczej i rozpoczęciem świadczenia usług należy przeanalizować swoją umowę o pracę. Zgodnie z art. 101¹ Kodeksu pracy „W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji)”.

Przepis ten przewiduje możliwość zawarcia umowy zakazującej pracownikowi prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy w czasie trwania stosunku pracy. Umowa ta może być zawarta jednocześnie z umową o pracę, a w sensie technicznym może być częścią umowy o pracę. Ma ona jednakże samodzielny byt prawny jako klauzula autonomiczna. Może być tak, że umowa o pracę jest skuteczna, a formalnie będąca jej częścią umowa o zakazie konkurencji okaże się nieważna (w szczególności z uwagi na niezachowanie formy pisemnej).

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Działalnością konkurencyjną wobec pracodawcy są czynności zarobkowe podejmowane na własny rachunek (jako przedsiębiorca) lub na rachunek osoby trzeciej (jako pracownik, zleceniobiorca i tym podobne), jeżeli te czynności pokrywają się, przynajmniej częściowo, z zakresem działalności pracodawcy. Dotyczy to zarówno produkcji towarów lub świadczenia usług tego samego rodzaju, jak i towarów i usług zbliżonych do działalności pracodawcy, które mogą je zastąpić (usługi lub towary o charakterze substytucyjnym). Umowa powinna określać rodzaje działalności zakazanej dla pracownika oraz terytorium objęte tym zakazem.

Definiując naruszenie omawianego zakazu, Sąd Najwyższy stwierdził w wyroku z 12 września 2008 r., I PK 27/08, OSNP 2010/3–4, poz. 34, że obowiązkom wynikającym z umowy o zakazie konkurencji (art. 101¹ i 101² k.p.) uchybia jedynie taka działalność pracownika, która jest przez niego rzeczywiście prowadzona, adresowana do tego samego kręgu odbiorców i która choćby częściowo pokrywa się z działalnością pracodawcy i realnie zagraża jego interesom.

Warto pamiętać, że wiele pracodawców uwzględnia w swoich umowach takie postanowienia, uniemożliwiajac pracownikowi możliwość przejścia do konkurencyjnego przedsiębiorstwa lub założenia działalności o takim charakterze. Jeżeli mimo zakazu konkurencji w umowie dojdzie do takiej sytuacji, wówczas pracodawca ma prawo dochodzić swoich praw i oczekiwać odszkodowania za działanie na jego szkodę.

Jeżeli pracownik został zatrudniony na podstawie umowy o pracę, pracodawca ma obowiązek opłacania składek ZUS. Dzięki temu decydując się na otwarcie własnej działalności gospodarczej, osoba zatrudniona zostanie zwolniona z opłacania ubezpieczenia społecznego, ponieważ nie ma obowiązku podwójnego oskładkowania. Jednak w tym przypadku należy liczyć się z limitem uzyskiwanych dochodów. Jeśli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze, czyli przykładowo na pół etatu, wówczas obowiązek ubezpieczenia społecznego tylko na podstawie umowy o pracę jest możliwy w przypadku wynagrodzenia równemu lub wyższemu niż minimalne wynagrodzenie w danym roku. W innej sytuacji należy liczyć się z obowiązkiem oskładkowania z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Odpowiadając zatem na pytanie Użytkownika wskazujemy, że w pierwszej kolejności powinien przeanalizować swoją umowę o pracę. Jeżeli nie wynika z niej zakaz konkurencji (oraz nie został wprowadzony w drodze odrębnej umowy) może świadczyć usługi o takim samym zakresie w ramach działalności gospodarczej na rzecz innych podmiotów. W przypadku jednoczesnego zatrudnienia i prowadzenia działalności gospodarczej to pracodawca ma obowiazek odprowadzania składek ZUS. Przedsiębiorca będzie wówczas zobligowany jedynie do opłacania składki zdrowotnej.

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa
w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy :)

Stan prawny na dzień: 7 lutego 2023 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 z późn. zm.).

Umowa o dzieło - umowa zlecenie

Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.

Pobierz poradnik