Zatrudnienie członka rodziny a zasiłek przedemerytalny

Zapytanie:

Czy zatrudnienie przez przedsiębiorcę osoby bliskiej na umowę o pracę, pomimo braku przez zatrudnianego odpowiednich kalifikacji oraz doświadczenia zawodowego, a następnie ubieganie się przez zatrudnionego o przyznanie świadczenia przedemerytalnego nie zostanie zakwestionowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych?

Użytkownik serwisu, który zadał pytanie prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Zamierza zatrudnić swojego ojca, którego kwalifikacje oraz doświadczenie zawodowe nie są adekwatne do wymagań dla osoby zatrudnianej na tym stanowisku. Zgodnie z uzyskanymi informacjami, ojciec użytkownika serwisu jest osobą schorowaną, której odmówiono przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy. Użytkownik serwisu liczy się z możliwością rozwiązania umowy o pracę ze swoim ojcem, gdy ten osiągnie wiek uprawniający go do wystąpienia o świadczenie przedemerytalne.

Odpowiedź:

Przyznanie świadczenia przedemerytalnego:

Przyznanie świadczenia przedemerytalnego następuje jeżeli spełnione zostaną wymagane ustawą przesłanki, w tym między innymi:

osiągnięcie przez wnioskującego do dnia ustania ostatniego stosunku pracy odpowiedniego wieku oraz wykazanie okresu uprawniającego do emerytury;
ustanie ostatniego stosunku pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy;
posiadanie statusu osoby bezrobotnej również w dacie złożenia wniosku o przyznanie świadczenia przedemerytalnego oraz przez okres 180 dni przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia przedemerytalnego, pobieranie przez wnioskującego zasiłku dla bezrobotnych.

Wnioskujący o przyznanie świadczenia przedemerytalnego udowadnia ZUS-owi spełnienie wymaganych przesłanek, w tym pozostawanie w stosunku pracy oraz jego rozwiązanie z przyczyn dotyczących pracodawcy.

Jeżeli wnioskujący udowodni spełnienie wszystkich wymaganych ustawą przesłanek, a ZUS nie poweźmie wątpliwości co do prawdziwości złożonych dowodów, to powinien przyznać wnioskującemu świadczenie przedemerytalne.

Umowa o pracę zawarta z osobą bliską o kwalifikacjach nieadekwatnych do stanowiska:

Przedsiębiorca jeżeli uzna to za konieczne dla rozwoju swojej działalności, może utworzyć stanowisko pracy i ponosić związane z tym koszty. Utworzenie stanowiska pracy oraz zatrudnienie pracownika za odpowiednim wynagrodzeniem, są działaniami celowymi i należą do decyzji pracodawcy.

Celowość tych działań zachodzi, jeżeli przedsiębiorca zamierza rozwijać prowadzoną działalność gospodarczą oraz posiada odpowiednie środki finansowe na utrzymanie stanowiska pracy (w tym nie zalega za zapłatą należnych składek na ubezpieczenie społeczne). (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 26.09.2017 r., sygn. akt III AUa 1292/16).

W celu ustalenia czy rzeczywiście została zawarta umowa o pracę, ważne jest czy obie strony (pracownik i pracodawca) realizują względem siebie prawa i obowiązki wchodzące w zakres stosunku pracy, czyli czy pracownik faktycznie pracę wykonywał na rzecz pracodawcy a pracodawca korzystał z tej pracy, wykonywał inne ustawowe obowiązki względem pracownika oraz posiadał wystarczające środki finansowe na utrzymanie stanowiska pracy, w tym rzeczywiście wypacał pracownikowi wynagrodzenie oraz terminowo odprowadzał należne składki na ubezpieczenie społeczne. (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29.06.2017 r., sygn. akt III UK 172/16).

W przypadku, gdy zatrudniony pracownik nie posiada wymaganych kwalifikacji lub doświadczenia zawodowego, pracownik będzie mógł świadczyć umówioną pracę po wcześniejszym przeszkoleniu. Tym samym, zatrudnienie pracownika o nieadekwatnych kwalifikacjach, jeżeli jest możliwe przeszkolenie tego pracownika, nie stanowi przeszkody dla ważnego nawiązania stosunku pracy.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Przed zatrudnieniem pracownika, pracodawca ma obowiązek skierować go na badania wstępne medycyny pracy. Po otrzymaniu od uprawnionego lekarza zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwskazań do wykonywania pracy na umówionym stanowisku, pracodawca może dopuścić pracownika do pracy. Nie ma więc znaczenia, że pracownik z uwagi na swój stan zdrowia nie może świadczyć pracy innego rodzaju niż ta, która będzie wynikać z umowy o pracę.

Jeżeli pracodawca rzeczywiście wykonuje nałożone na niego obowiązki i pracownik faktycznie świadczy pracę na rzecz pracodawcy, to to, że pomiędzy pracodawcą a pracownikiem istnieje bliski stopień pokrewieństwa, nie rzutuje na ważność zawartej umowy o pracę.

Porada została przygotowana przez prawników Kancelarii Gessel, Koziorowski Sp. k.

Podstawa prawna(stan na dzień 09.06.2020 roku):

Ustawa z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 2173 t.j. z póź. zm.)
Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 53 t.j.)
Ustawa z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2019 r., poz. 1482 t.j. z póź.zm.)

Rodzaje umów o pracę

Wielokrotnie pracownik i pracodawca stają przed wyborem najwłaściwszej formy zawieranej umowy o pracę.

Jeżeli zadecydowaliście już, że chcecie zawrzeć umowę o pracę regulowaną przepisami kodeku pracy, pozostaje Wam wybór pomiędzy umową zawartą na okres próbny, na czas określony oraz czas nieokreślony.

Wśród pracowników największym zainteresowaniem cieszy się umowa zawierana na czas nieokreślony, dając poczucie największej stabilizacji (m.in. najdłuższy czas wypowiedzenia umowy, obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia umowy przez pracodawcę). Przy czym od 26 kwietnia 2023 r. obowiązek uzasadniania wypowiedzenia dotyczy także umów zawieranych na czas określony. Wybór umowy na czas nieokreślony cieszy się także zainteresowaniem wśród pracowników starających się o kredyt – zwiększa możliwość jego otrzymania, budując wiarygodność pracownika w ocenie banku.

Pobierz poradnik