Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów i późniejszy ich wywóz poza Unię Europejską

Przedsiębiorstwa prowadzące działalność na terenie Unii Europejskiej mogą korzystać z jednolitego rynku UE, a także z umów handlowych zawartych między UE, a innymi krajami europejskimi. Oznacza to, że towary mogą być swobodnie przewożone w obrębie Wspólnoty bez dodatkowych kosztów ani ograniczeń ilościowych. Jest to jedna z elementarnych swobód Unii Europejskiej - swobodny przepływ towarów.

Nabycie towaru w jednym kraju unijnym, a następnie dostarczenie go do innego kraju również znajdującego się terytorialnie w obrębie Unii Europejskiej nazywamy wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów (WNT).

Według art. 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,

przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

Warunkiem uznania transakcji za WNT jest zatem - zgodnie z art. 9 ustawy o VAT – fizyczne przemieszczenie towarów pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Eksport towarów – dostawa poza Unię Europejską

Przez eksport towarów, według ustawy o VAT, rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

dostawcę lub na jego rzecz, lub
nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

Eksport towarów (a więc wywóz wiążący się ze zmianami własnościowymi towaru) podlega opodatkowaniu VAT, ale po spełnieniu określonych warunków do sprzedaży eksportowej może być zastosowana stawka VAT na poziomie 0%. Warunkiem zastosowania zerowej stawki podatku jest otrzymanie – przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy – dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. Urząd potwierdza wywóz, jeśli spełnisz następujące warunki:

zgłosisz towar do odprawy celnej wywozowej;
wywieziesz towar.

Potwierdzenie może wydać urząd celny zarówno graniczny, jak i wewnętrzny. Potwierdzeniem wywozu może być:

komunikat elektroniczny IE 599 z systemu eksportu AES;
inny dokument elektroniczny potwierdzający wywóz;
dokument papierowy, z którego wynika, że sprzedany towar opuścił teren UE.

Jeżeli w momencie eksportu towaru nie będziesz dysponował żadnym z powyższych dokumentów, do eksportowanych towarów zastosować należy stawkę podstawową VAT – 23%. Jeśli otrzymasz dokument potwierdzający wywóz towaru w późniejszym okresie, należy złożyć wtedy stosowną korektę deklaracji VAT.

Wywóz towarów poza Unię Europejską, który nie jest eksportem

Wywóz towarów poza Unię Europejską nie będzie kwalifikowany jako eksport, jeżeli dokonujesz tego na własną rękę jako osoba fizyczna, bądź nawet przedsiębiorca (a więc jeśli nie korzystasz z usług firmy transportowej lub nie przewozisz towaru w ramach dostawy po dokonanej transakcji transgranicznej).

Jeśli przewozisz towary przez granicę wschodnią, musisz zapoznać się z limitami kwotowymi/wagowymi oraz typem towaru, który na granicy z danym państwem nie podlega obowiązkowi oclenia. Jeżeli przewożony towar przekracza te limity, dany towar należy zgłosić pisemnie lub elektronicznie (nie wystarczy zgłoszenie ustne) w agencji celnej wraz z deklaracją jego typu i przeznaczenia.

Przykładowo, przewiezieniu przez granicę polsko-ukraińską bez cła podlegają towary o wartości nieprzekraczającej 500 euro oraz dodatkowo przy spełnieniu poniższych warunków:

jeśli osoba była nieobecna na Ukrainie dłużej niż 24 godziny;
jeśli dana osoba nie przekroczyła granicy ukraińskiej więcej niż raz w ciągu ostatnich 72 godzin (tj. 3 dni).

W przeciwnym razie osoba, która była nieobecna na Ukrainie przez czas krótszy niż dobę lub przekraczająca granicę po raz kolejny w ciągu 72 godzin, może przewozić towary bez ryzyka płacenia cła, jeżli ich wartość nie przekracza 50 euro, a waga 50 kilogramów.

Ważne:

Pamiętaj o zachowaniu paragonów/faktur potwierdzających wartość towaru!

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 z późn. zm.).
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 października 2018 roku (0114-KDIP1-2.4012.445.2018.2.RM);
https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/handel-zagraniczny/chce-eksportowac/prowadze-handel-zagraniczny-przydatne-informacje/sprawy-celne

Stan prawny na dzień: 5 czerwca 2019 r.

Umowa spedycji a umowa przewozu

Zarówno umowa spedycji, jak i umowa przewozu zostały zdefiniowane przepisami Kodeksu Cywilnego (dalej: „k.c.”) i wchodzą w skład zagadnień prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 774 k.c. przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Umową spedycji jest natomiast umową, na mocy której, spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysyłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem. Jednocześnie spedytor może występować w imieniu własnym albo w imieniu dającego zlecenie. (art. 794 § 1 i § 2 k.c.). W przypadku umowy przewozu istotne pozostaje zatem przemieszczenie, czyli zmiana miejsca położenia rzeczy od chwili nadania czy osób, od momentu zajęcia miejsca w środku transportowym, na miejsce przeznaczenia osiągnięte w chwili wykonania umowy. Elementami przedmiotowo istotnymi umowy przewozu są: oznaczenie punktów początkowego i końcowego świadczenia przewozowego, określenie wielkości wynagrodzenia należnego przewoźnikowi oraz wskazanie przedmiotu przewozu.

W przypadku spedycji podkreśla się, że pojęcie spedycji występuje w znaczeniu ekonomicznym i prawniczym. W ujęciu ekonomicznym spedycja oznacza działalność zarobkową, polegającą na organizowaniu przemieszczania ładunków w zastępstwie zleceniodawcy oraz wykonywaniu związanych z tym czynności, z wyjątkiem samego przewozu, przeładunku i czynności dodatkowych. Natomiast w ujęciu prawniczym, stosownie do ustawowej definicji umowy spedycji, przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do wysłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem. Istota tego rodzaju umowy sprowadza się zatem do wykonania wszelkiego rodzaju usług pobocznych względem usługi przewozu, ułatwiających jej wykonanie, jednak niebędącą usługą przewozu, o której mowa w art. 774 k.c. Umowy spedycji jest zatem umową towarzyszącą umowie przewozu. Nie jest przy tym wykluczone, że sam spedytor, będący równocześnie przewoźnikiem, dokona przewozu towaru, jednak wówczas uznać należy, że doszło do wykonania przewozu w oparciu o odrębne zobowiązanie.

Jak wskazano, umowa spedycji może być i zwykle jest umową towarzyszącą umowie przewozu, co może rodzić pewnego rodzaju problemy w zakresie odróżnienia obydwu typów umów. Jak jednak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 grudnia 2014 r. sygn. akt: I ACa 461/14 w przypadku, gdy podstawowym obowiązkiem zleceniobiorcy jest dokonanie przewozu rzeczy, to w celu usunięcia wątpliwości czy strony łączy umowa przewozu, czy umowa spedycji, niezbędne jest ustalenie, czy do jego obowiązków należą także czynności związane z organizacją przewozu, kwalifikowane jako czynności spedycyjne.

Pobierz poradnik