Umorzenie zaległości podatkowych

Użytkowniczka serwisu zwróciła się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy istnieje możliwość umorzenia części zaległości podatkowych. Wskazała, że w 2014 r. jej partner razem z mamą prowadził działalność gospodarczą. Z uwagi na utratę płynności finansowej mama twierdziła, że zamknęła działalność. Po latach okazało się, że z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej powstały zaległości podatkowe, o których partner użytkowniczki nie wiedział. Czy istnieje możliwość umorzenia całości lub części powstałych zaległości podatkowych?

Zgodnie z art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w określonym terminie, a także niezapłacona w terminie zaliczka lub rata podatku. Powstanie zaległości podatkowej często wiąże się z koniecznością opłacenia dodatkowych odsetek za zwłokę.

Organ podatkowy z urzędu lub na wniosek podatnika może umorzyć zaległość podatkową w całości lub w jej części. Poza zaległością podatkową umorzeniu mogą podlegać także odsetki za zwłokę oraz opłata prolongacyjna. Umorzenie zaległości podatkowej możliwe jest z urzędu, jeżeli spełnione zostaną następujące okoliczności:

koszty postępowania egzekucyjnego prawdopodobnie przewyższają kwotę uzyskaną w wyniku w/w postępowania,
kwota zaległości podatkowej jest mniejsza lub równa pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym,
kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym,
śmierć podatnika (jeśli nie pozostawił spadku lub ruchomości niepodlegających egzekucji na podstawie odrębnych przepisów) i jednocześnie brak jest spadkobierców.

Zaległości podatkowe mogą zostać umorzone, w całości lub części, także na wniosek podatnika (art. 67a Ordynacji podatkowej). Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej musi być jednak podyktowany ważnym interesem podatnika (np. uregulowanie należności podatkowych jest niemożliwe ze względu na nadzwyczajne zdarzenia losowe) lub interesem publicznym (respektowanie wartości wspólnych i istotnych dla całego społeczeństwa).

Uprawniony do wniesienia wniosku jest tylko podatnik. Nie może tego zrobić np. osoba trzecia odpowiedzialna za zaległość podatnika. Jeżeli wniosek wnosi inna osoba, np. osoba bliska nie będąca pełnomocnikiem, postępowanie takie, na podstawie art. 165a ustawy nie jest wszczynane.

W składanym wniosku podatnik może alternatywnie formułować żądania. Może np. wnosić o umorzenie zaległości lub jej rozłożenie na raty albo też o rozłożenie na raty lub odroczenie terminu płatności. Organ podatkowy w ramach uznania administracyjnego zadecyduje o wyborze jednej z wnioskowanych ulg. We wniosku podatnik przedstawia co najmniej te elementy, które powinny znaleźć się w podaniu (art. 168 o.p.). Poza treścią żądania, wskazuje się okoliczności, które jego zdaniem uzasadniają jego ważny interes lub interes publiczny.

Warto jednak pamiętać, że to organ podatkowy podejmuje ostateczną decyzję o przyznaniu ulgi. Wystąpienie w/w interesów nie zawsze oznacza zatem umorzenie zaległości podatkowej. Przed wydaniem decyzji organ podatkowy zobowiązany jest wyjaśnić oraz przeanalizować okoliczności sprawy, a swoje ustalenia powinien zawrzeć w uzasadnieniu decyzji podatkowej. Nie istnieje jeden wzorzec sytuacji, za pomocą którego umarza się należność podatkową. Każdy wniosek organy podatkowe zobowiązane są traktować indywidualnie. Warto zaznaczyć, że podczas podejmowania decyzji o umorzeniu zaległości podatkowej pod uwagę brana jest obecna sytuacja podatnika, a nie przeszłe zdarzenia z okresu prowadzenia działalności gospodarczej. Umorzenie zaległości podatkowej jest jednoznaczne z umorzeniem odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa

Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej powinien zostać rozpatrzony niezwłocznie. Czas jego rozpatrzenia nie powinien przekraczać miesiąca, a w szczególnie skomplikowanych przypadkach 2 miesięcy. Jeśli we wniosku zostaną wykryte braki, organ podatkowy wezwie wnioskodawcę o ich uzupełnienie w terminie 7 dni. Jeśli braki nie zostaną usunięte, wniosek nie zostanie rozpatrzony. Złożenie wniosku nie podlega opłacie skarbowej.

Podsumowując, biorąc pod uwagę przedstawiony przez Użytkowniczkę stan faktyczny warto rozważyć złożenie wniosku o umorzenie zaległości podatkowych. Z uwagi na to, iż skierowane pytanie w przeważającej części dotyczy zagadnień podatkowych w miejscu tym wskazujemy, iż udzielanie porad dotyczących prawa podatkowego wykracza poza zakres E-punktu konsultacyjnego, określony w Dziale II pkt. 4 Regulaminu udostępniania informacji i porad w systemie E-punktu konsultacyjnego w ramach serwisu Mikroporady.pl. Rekomendujemy w tym zakresie ewentualnie konsultacje z doradcą podatkowym.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 23 grudnia 2021 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2021.1540 t.j. z dnia 2021.08.23)
L. Etel [w:] R. Dowgier, G. Liszewski, B. Pahl, P. Pietrasz, M. Popławski, S. Presnarowicz, W. Stachurski, K. Teszner, L. Etel, Ordynacja podatkowa. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2021, art. 67(a).

Zawieszenie a zamknięcie działalności

W czasie prowadzenia działalności gospodarczej zdarzają się sytuacje, że firma nie przynosi oczekiwanych rezultatów, a przede wszystkim oczekiwanych zysków. Wówczas przedsiębiorca często zmuszony jest zamknąć swoją działalność. Nie jest to jednak jedyne wyjście - w niektórych przypadkach można zawiesić prowadzenie działalności gospodarczej, aby po pewnym czasie powrócić do jej prowadzenia.

Pobierz poradnik