Spółka z o.o. w likwidacji

Użytkownik serwisu zadał pytanie, czy możliwe jest (a jeśli tak, w jakim trybie powinno się to odbyć) odwołanie otwarcia likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Pytanie użytkownika serwisu dotyczy konkretnie spółki, w przypadku której otwarcie likwidacji zostało ogłoszone pięć lat temu. Użytkownik wskazuje, że interesuje go możliwość „uchylenia” likwidacji, co wskazuje że likwidacja spółki stanowi następstwo podjęcia przez jej wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji.

Odpowiedź:

Likwidacja i wykreślenie spółki z o.o. – informacje wstępne

Jedną z najczęstszych okoliczności powodujących rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest rozwiązanie spółki przez podjęcie przez jej wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki zgodnie z art. 270 pkt 2) k.s.h. Podjęcie uchwały o takim charakterze prowadzi do otwarcia procesu likwidacji spółki, jednak wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego.

Zgodnie z treścią art. 274 § 1. k.s.h. otwarcie likwidacji następuje bowiem z dniem (i) uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, (ii) powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki lub (iii) zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. Wpis otwarcia likwidacji w Krajowym Rejestrze Sądowym ma jedynie charakter deklaratoryjny, co oznacza, że wpis ten nie wyznacza rzeczywistej daty otwarcia likwidacji.

Trzeba podkreślić, że zgodnie z art. 274 § 3. k.s.h. w czasie prowadzenia likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną. Tym samym należy przyjąć, że mimo prowadzenia likwidacji spółka wciąż istnieje i może składać oświadczenia woli oraz być stroną czynności prawnych i podmiotem praw i obowiązków. Co ważne, z chwilą otwarcia likwidacji wygasają wszystkie prokury udzielone przez spółkę i nie ma też możliwości ustanowienia nowego prokurenta (art. 284 k.s.h.). Ostateczne ustanie bytu prawnego spółki następuje dopiero po przeprowadzeniu do końca procesu likwidacji, wraz z chwilą jej wykreślenia z rejestru (art. 272 k.s.h.) co następuje standardowo w konsekwencji złożenia przez likwidatorów wniosku o wykreślenie spółki z rejestru.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Możliwość odwołania likwidacji przez wspólników i kontynuowania istnienia spółki

Do dnia złożenia wniosku o ostateczne wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego jej wspólnicy wciąż mogą wycofać się z koncepcji zakończenia bytu spółki i w konsekwencji efektywnie odwołać jej likwidację.

Art. 273 k.s.h., jednoznacznie stanowi, że do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o dalszym istnieniu spółki może zapobiec jej rozwiązaniu.

Przywołany w tym miejscu przepis k.s.h. przewiduje jedynie brak możliwości dokonania takiej „zmiany zdania” w przypadkach, gdy z żądaniem rozwiązania wystąpił niebędący wspólnikiem członek organu spółki lub organ, o którym mowa w art. 271 k.s.h. (czyli oznaczony w odrębnej ustawie organ państwowy) albo w przypadkach zaistnienia przesłanki rozwiązania przez sąd rejestrowy spółki kapitałowej (art. 21 k.s.h.) Sąd rejestrowy może bowiem orzec o rozwiązaniu wpisanej do rejestru spółki kapitałowej w przypadku, gdy: (1) nie zawarto umowy spółki, (2) określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem, (3) umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy, przedmiotu działalności spółki, wkładów lub - z wyłączeniem prostej spółki akcyjnej - kapitału zakładowego, (4) wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania.

Zatem jeśli wszyscy wspólnicy rozwiązywanej spółki z o.o. zgodnie postanowią jednak kontynuować jej byt i nie zachodzą wyżej wskazane wyjątki, istnieje taka możliwość. Kodeks spółek handlowych nie przewiduje limitów czasowych dla całego procesu likwidacji, przez co możliwe jest dokonanie takiej czynności nawet (jak ma to miejsce w opisanym w rozpatrywanym zapytaniu stanie faktycznym) pięć lat od zarejestrowania przez właściwy sąd faktu otwarcia likwidacji spółki.

Konkludując, jeżeli zatem otwarcie likwidacji nastąpiło w konsekwencji podjęcia przez wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością uchwały zgromadzenia wspólników, na mocy której zdecydowano o jej rozwiązaniu, wciąż możliwe jest dokonanie zgodnej zmiany stanowiska. Na marginesie można również zauważyć, że nawet w przypadku, kiedy został już złożony wniosek o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego związany z finalizacją procesu likwidacji, wciąż możliwe jest wycofanie takiego wniosku. Jeżeli pismo dotyczące wycofania zostanie rozpoznane przed samym wnioskiem o wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego wówczas wciąż możliwe jest utrzymanie istnienia spółki.

Porada została przygotowana przez prawników Gessel, Koziorowski Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. p. (dawniej Gessel, Koziorowski Sp. k.)

Podstawa prawna(stan na dzień 03.11.2021):

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 z późn. zm.).

Umowa spółki a statut spółki

Zarówno umowa jak i statut, są aktami założycielskimi spółek prawa handlowego. Na gruncie Kodeksu Spółek Handlowych statut stanowi węższe pojęcie umowy spółki, na co wskazuje definicja zawarta w art. 3 ustawy, zgodnie z którą „przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób”.

Umowa spółki pełni podwójną rolę: jest jednym z warunków powstania spółki, a po jej powstaniu wpisaniu do rejestru (spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, zawiązaniu spółek kapitałowych w organizacji) stanowi ustrojową podstawę funkcjonowania spółek. Umowa spółki zawierana w celu utworzenia spółki opiera się na zgodnym oświadczeniu woli wspólników, którzy zobowiązują się wnieść wkłady do tworzonej spółki oraz współpracować w inny sposób, gdy tak stanowi umowa (statut) spółki. Zgodnie z art. 4 § 2, ilekroć w kodeksie spółek handlowych mowa jest o umowie spółki, należy przez to rozumieć akt założycielski w jednoosobowej spółce kapitałowej^[1].

Do essentialia negotii (łac. inne istotne składniki czynności prawnej) umów spółek handlowych (wszystkich) należy:

zobowiązanie wspólnika do dążenia do osiągnięcia wspólnego celu;
zobowiązanie wspólnika do wniesienia wkładu do spółki.

Dla poszczególnych typów spółek przepisy mogą przewidywać uznanie innych elementów za przedmiotowo istotne składniki umowy. Tak jest w przypadku spółek osobowych, które w umowie spółki powinny zawierać zobowiązanie wspólników do prowadzenia przez spółkę przedsiębiorstwa. W zależności od typu spółki przepisy określają przedmiotowo istotne elementy dla poszczególnych typów spółek (art. 25 k.s.h. – spółka jawna, art. 91 k.s.h. – spółka partnerska, art. 105 k.s.h. – spółka komandytowa, art. 130 k.s.h. – spółka komandytowo-akcyjna, art. 157 k.s.h. – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, art. 300⁵ k.s.h. – prosta spółka akcyjna, art. 304 k.s.h. – spółka akcyjna).

Pobierz poradnik