Regulacje prawne - pachnący biznes

Użytkownik serwisu planuję otwarcie sklepu internetowego oferującego sprzedaż produktów zapachowych, które mają być oparte na olejkach eterycznych rozpuszczonych w oleju bazowym.

Użytkownik początkowo chciał sprzedawać produkty jako perfumy olejowe, ale po zapoznaniu się z uregulowaniami prawnymi dotyczącymi produkcji kosmetyków został przytłoczony regulacjami i obowiązującymi w tym zakresie przepisami.

Użytkownik zwrócił się do nas z następującymi pytaniami:

• Czy możliwe jest skorzystanie z mniej zaostrzonych restrykcji?
• Czy produkt mógłby być sprzedawany w formie zestawu do samodzielnej produkcji (osobna buteleczka olejku bazowego i osobne olejki)
• Czy produkt nanoszony na skórę objęty jest innymi restrykcjami niż produkt do odświeżenia mieszkania?

Poniżej odpowiedź naszych ekspertów.

Produkt kosmetyczny

W pierwszej kolejności należy ustalić co jest produktem kosmetyczny. Nie jest nim tylko gotowy do użycia produkt udostępniany na rynku. Mianem produktu kosmetycznego określa się również każdą substancję lub mieszaninę przeznaczoną do kontaktu z zewnętrznymi częściami ciała ludzkiego (naskórkiem, owłosieniem, paznokciami, wargami oraz zewnętrznymi narządami płciowymi) lub z zębami oraz błonami śluzowymi jamy ustnej, którego wyłącznym lub głównym celem jest utrzymywanie ich w czystości, perfumowanie, zmiana ich wyglądu, ochrona, utrzymywanie w dobrej kondycji lub korygowanie zapachu ciała.

Z przytoczonej definicji wynika, że produktem kosmetycznym są również substancje (nawet niezmieszane), które przeznaczone są do kontaktu z zewnętrznymi częściami ciała i służące do perfumowania lub korygowania zapachu ciała. Jeżeli użytkownik serwisu zamierza oferować w swoim sklepie perfumy olejowe do samodzielnego wykonania przez nabywcę, to składniki służące do wykonania perfum olejowych również są produktem kosmetycznym. W przypadku, gdy sprzedawane substancje zapachowe będą miały być nakładane na przedmioty mające kontakt z zewnętrznymi częściami ciała ludzkiego (np. na biżuterię) i będą miały na celu perfumowanie lub korygowanie zapachu ciała, to takie substancje zapachowe też będą uznane za produkty kosmetyczne.

Skoro zadający pytanie użytkownik serwisu będzie sprzedawać produkty kosmetyczne, to będzie uznawany za dystrybutora, czyli podmiot niebędący producentem ani importerem, który udostępnia produkt kosmetyczny na rynku (sprzedaje produkt kosmetyczny). Tym samym, na sprzedającym produkty kosmetyczne będą ciążyć obowiązki przewidziane w ustawie z dnia 4 października 2018 r. o produktach kosmetycznych oraz rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych (m.in. obowiązek przechowywania dokumentacji, zgłaszania działań niepożądanych i ciężkich działaniach niepożądanych, zapewnienie wymogów związanych z oświadczeniami o produkcie itp.).

Wprowadzanie do obrotu substancji chemicznych mających zastosowanie jako odświeżacze powietrza, również związane jest z obowiązkiem przestrzegania regulacji zarówno wspólnotowych (np. rozporządzenia (WE) NR 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE), jak i przepisów krajowych. Obowiązki te będą kształtować się odmiennie w zależności od miejsca w łańcuchu dostaw, jak również w zależności od substancji wprowadzanych do obrotu.

Obowiązki nałożone na sklepy internetowe

Planując założenie sklepu internetowego, poza aspektami technicznymi, należy mieć na uwadze również wymogi nakładane ustawą z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, jak również rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólnego rozporządzenia o ochronie danych), dalej również „RODO”.

Każdy podmiot świadczący usługi drogą elektroniczną, czyli takie, które są realizowane na odległość poprzez przekaz danych na indywidualne żądanie usługobiorcy, przesyłanej i otrzymywanej za pomocą urządzeń do elektronicznego przetwarzania, jest zobowiązany ustalić i bezpłatnie udostępnić każdemu usługobiorcy regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną. Regulamin ten powinien posiadać wszystkie wymagane ustawą elementy informacyjne, między innymi umożliwiające identyfikację usługodawcy (prowadzącego np. sklep internetowy), przedmiot i zakres świadczonych usług, ich charakter (nieodpłatny lub odpłatny), warunki na jakich są świadczone usługi w tym wymagania techniczne, czy tryb postępowania reklamacyjnego.

Zwrócić również należy uwagę na szczególne regulacje dotyczące przesyłania informacji handlowych (newsletter) do odbiorców będących konsumentami. Świadczenie takiej usługi jest możliwe po wcześniejszym uzyskaniu zgody usługobiorcy na otrzymywanie takich treści. W przypadku kierowania do usługobiorców niezamówionej informacji handlowej (czyli bez wyrażenia przez usługobiorcę wyraźnej zgody), podmiot świadczący usługi drogą elektroniczną naraża się na sankcje w postaci nałożenia kary przez Prezesa UOKIK w wysokości do 10% obrotów za rok poprzedni.

Przy świadczeniu usług drogą elektroniczną należy też mieć na uwadze zapewnienia bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych przez podmiot prowadzący np. sklep internetowy. Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną wskazuje na legalne podstawy przetwarzania danych osobowych usługobiorców e-commerce. Co do zasady, usługodawca świadczący usługi drogą elektroniczną może przetwarzać dane osobowe niezbędne do nawiązania, ukształtowania treści, zmiany lub rozwiązania stosunku prawnego, takie jak imię i nazwisko usługobiorcy czy jego adres zameldowania lub korespondencyjny.

Należy również pamiętać o obowiązkach wynikających z regulacji RODO, w tym na wykonywaniu obowiązku informacyjnego oraz na prowadzeniu wymaganej dokumentacji umożliwiającej wykazanie, że dane osobowe są przetwarzane zgodnie z prawem (np. poprzez ustalenia polityki prywatności, ustalenia rejestru czynności przetwarzania czy realizacji praw osób, których dane dotyczą).

Jeżeli w ramach prowadzonego sklepu internetowego przewidziana jest usługa płatności elektronicznych, to poza zawarciem umowy z podmiotem świadczącym usługi płatnicze, należy ustalić jakie dane osobowe klientów sklepu internetowego będą przekazywane temu podmiotowi i na jakich zasadach. Należy również zawrzeć z podmiotem świadczącym usługi płatnicze odpowiednią umowę powierzenia lub umowę przekazania danych osobowych.

Porada została przygotowana przez prawników Kancelarii Gessel, Koziorowski Sp. k.

Podstawa prawna(stan na dzień 01.05.2021):

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych (wersja przekształcona) (Dz.U.UE.L.2009.342.59 z dnia 22.12. 2009 r.)
• Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o produktach kosmetycznych (tekst jednolity - Dz. U. z 2018 r., poz. 2227)
• Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (tekst jednolity – Dz. U. z 2020 r., poz. 344)
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólnego rozporządzenia o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1 z póź. zm.)
• Rozporządzenia (WE) NR 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz.U.UE.L.2006.396.1)
• Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (tekst jednolity – Dz. U. z 2020 r., poz. 2289)
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin (tekst jednolity – Dz. U. z 2015 r., poz. 208)