Pośrednictwo w sprzedaży towarów i usług

Użytkownik naszego portalu, planuje prowadzić działalność polegającą na pośrednictwie w obrocie towarami. Jego rola ma polegać na doprowadzaniu do podpisania kontraktu przez producenta i sieć sprzedaży. Z tego tytułu ma pobierać wynagrodzenie prowizyjne. Użytkownik ma mieć wyłączność na pośrednictwo pod rygorem kary umownej. Zastanawia się jaką formę umowy zawrzeć i czy opisana działalność może być prowadzona przez osobę fizyczną.

Poniżej odpowiedź:

Rodzaj planowanej przez Użytkownika działalności zawiera cechy charakterystyczne różnych umów znanych polskiemu prawu. Kluczem do wyboru właściwej z nich jest sprecyzowanie rodzaju działalności. Użytkownik podaje, że będzie pośredniczył w podpisywaniu kontraktu między producentem towaru, a siecią handlową. Jego czynna rola ma polegać na „doprowadzeniu” do zawarcia umowy.

Na początku przyjrzyjmy się umowie agencyjnej. Zgodnie z art. 758 §1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (dalej jako – „Kodeks cywilny” lub „k.c.”): przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu. Zatem umowa agencyjna jest: odpłatna – domniemanie prowizji (art. 7581 k.c.), konsensualna, wzajemna i dwustronnie zobowiązująca.

Do jej zawarcia ustawa wymaga prowadzenia działalności gospodarczej. Istotnym jej elementem jest „stałe pośredniczenie” przy zawieraniu umów na rzecz dającego zlecenie albo zawieranie ich w jego imieniu. Zgodnie z Kodeksem cywilnym zakres działalności agenta może obejmować czynności faktyczne, zmierzające do umożliwienia dającemu zlecenie (producent) zawarcia umowy z wyszukanym przez agenta dla danej transakcji podmiotem (sieć handlowa). I w tę dyspozycję wpisuje się profil planowanej działalności Użytkownika. Zawarcie umowy agencyjnej nie wymaga szczególnej formy, poza przypadkiem gdy agent działa za odrębnym wynagrodzeniem o czy mowa w art. 7611 k.c. Ustawa nie zabrania, aby w umowie agencyjnej znajdowała się klauzula dotycząca wyłączności.

Na podstawie art. 483 §1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi poprzez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Konkludując - postanowienia umowy agencyjnej o wyłączności oraz o karze umownej, nie są klauzulami abuzywnymi. Z tego powodu są skuteczne.

Przykładowy wzór takiej umowy do pobrania na naszej stronie:
- Umowa agencyjna

Opisana w zapytaniu Użytkownika działalność nie mieści się natomiast w ramach umowy akwizycji. Jego rolą ma być doprowadzanie do zawierania kontraktów. Natomiast istotą umowy akwizycji, notabene będącej umową cywilnoprawną nienazwaną, jest pozyskiwanie zamówień na rzecz zleceniodawcy oraz sprzedaż towarów. Przykładowy wzór takiej umowy do pobrania na naszej stronie:
- Umowa akwizycji

Podobnie jest z umową zlecenia. Rodzaj planowanej działalności wykracza poza jej naturę.

Użytkownik powinien jednak rozważyć inną nienazwaną umowę cywilnoprawną – umowę pośrednictwa. Najczęściej ma ona charakter doraźny i jest zawierana w celu umożliwienia zawarcia innych umów, w tym dotyczących zapewnienia dostaw określonych towarów i usług. Może mieć ona tożsamy, co umowa agencyjna, cel. Zawierana przez osobę fizyczną przyjmuje formę umowy świadczenia usług na warunkach zlecenia. Zgodnie z zasadą swobody umów umowa pośrednictwa może zawierać postanowienia dotyczące wyłączności oraz kar umownych. Wzory takiej umowy do pobrania na naszej stronie internetowej:
- Umowa pośrednictwa

Podsumowując, Użytkownik powinien rozważyć przede wszystkim umowę agencyjną. Podstawowym wymogiem w tym przypadku jest prowadzenie działalności gospodarczej. Warto również, mimo że ustawodawca nie wymaga formy szczególnej, zawrzeć ją na piśmie. W ten sposób będzie można udowodnić jej postanowienia, zwłaszcza klauzulę wyłączności i kwestię kar umownych. W mniejszym stopniu, pod rozwagę należy wziąć umowę pośrednictwa, która służy raczej stosunkom incydentalnym. Użytkownik z planowanej działalności pośrednictwa planuje uczynić źródło dochodu. Również w tym kontekście umowa agencyjna będzie właściwsza.

Stan prawny na dzień: 23.03.2021 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2020 r., poz. 1740 ze zm.).

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT w 2021.

Umowa o dzieło - umowa zlecenie

Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.

Pobierz poradnik