Jak wspólnicy mogą się umówić dla prowadzenia wspólnej działalności gospodarczej i jak wybrać jej formę?

Wspólnicy chcąc rozpocząć prowadzenie wspólnej działalności, powinni na początek zrobić szczegółowa analizę możliwych form jej podjęcia. W aktualnym stanie prawnym, wspólnicy mogą wybrać z pośród spółek cywilnych i handlowych szczegółowo uregulowanych przez Ustawę Kodeks Spółek Handlowych oraz Ustawę Kodeks Cywilny. Po za kodeksowo unormowanymi spółkami, wspólnicy mogą się zdecydować na prowadzenie działalność w formie spółki cichej bądź zawarcie umowy o współpracy, wspólnym przedsięwzięciu wspólnej realizacji projektu, usługi lub zawarciu „konsorcjum".

Pod uwagę powinni brać w szczególności :

• rodzaj planowanej działalności oraz jej zasięg;
• firmę (nazwę pod jaką chcą podjąć działalność);
• formę zawarcia umowy;
• wkłady jakie chcą/mogą wnieść wspólnicy;
• odpowiedzialność ponoszoną przez wspólników;
• wynagrodzenia/ zyski wspólników
• możliwe formy reprezentacji;

Poniżej przedstawiamy wszystkie możliwie dostępne formy prowadzenia spółek z wyszczególnionymi powyżej zagadnieniami.

 

SPÓŁKA CICHA

Spółka cicha była uregulowana normatywnie w nieobowiązującym już Kodeksie Handlowym z 1934 r. Uchylenie przepisów regulujących umowę spółki cichej w 1964 r. nie oznacza, iż strony nie mogą zawrzeć umowy „spółki cichej”, jako nienazwanej lub np. bazując na umowie pożyczki, kształtując stosunek prawny na zasadach jakie przewidywał wcześniej Kodeks Handlowy. Mogą oczywiście uregulować wzajemne prawa i obowiązki również odmiennie byleby w granicach określonych w art. 58 k.c. czyli tak, aby nie sprzeciwiały się istocie (naturze) stosunku, ustawie lub zasadom współżycia społecznego.

Działanie spółki cichej sprowadza się do sytuacji, w której dany podmiot uczestniczy poprzez dowolnego rodzaju wkład (finansowy, świadczenie pracy, przeniesienie własności rzeczy itd.) w działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorcę, w zamian za określony udział w zysku z tej działalności, przy czym fakt tego uczestnictwa nie jest znany innym podmiotom niż strony umowy. „Uczestnictwo” wspólnika cichego nie ma charakteru członkostwa w spółce (przedsiębiorcy), rozumianego jako wiązka praw korporacyjno- obligacyjnych, wspólnik cichy nie ma również udziału w majątku przedsiębiorcy, przysługuje mu jedynie wierzytelność w szczególności do pobierania określonego wynagrodzenia liczonego od części zysku, jako ekwiwalentu za wniesienia wkładu.

Nazwa spółki

Spółka cicha nie funkcjonuje w obrocie gospodarczym pod własną nazwą, działalność prowadzona przez spółkę prowadzona jest pod nazwą wspólnika jawnego, która powinna zachowywać cechy właściwe dla danego formy/typu/ spółki/działalności.

Odpowiedzialność wspólników:

Celem jednoznacznego wyrażenia, iż zamiarem stron nie jest zawarcie umowy spółki cywilnej należy zawrzeć w umowie spółki cichej postanowienia wskazujące, iż wspólnik cichy nie staje się współwłaścicielem majątku przedsiębiorcy, nie jest odpowiedzialny za zobowiązanie powstałe w związku z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością ani, że nie występuje w stosunkach zewnętrznych.

Należy wskazać, iż w praktyce orzeczniczej i wypowiedziach doktryny można spotkać się z poglądem, iż spółka cicha jest „podtypem” spółki cywilnej. Poglądu tego trudno jednak uznać za prawidłowy w obliczu istotnych różnic między tymi konstrukcjami prawnymi.

Do podstawowych różnic należy:

• brak współdziałania (ciągłego) dla osiągnięcia celu,
• brak woli co do posiadania wspólnego majątku przedsiębiorcy i wspólnika cichego, podczas gdy zawarcie umowy spółki cywilnej prowadzi do powstania wspólności łącznej między wspólnikami,
• wspólnik cichy nie chce być i nie jest przedsiębiorcą,
• wspólnik cichy nie ma żadnych praw do prowadzenia spraw przedsiębiorstwa.

Wspólnik cichy może domagać się odpisu rocznego bilansu, przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia ich rzetelności oraz z ważnych powodów żądać dodatkowych wyjaśnień. Dochody ze spółki cichej klasyfikuje się podatkowo jako dochody z przedsiębiorstwa lub też z dywidendy.^[1]

Przedmiot działalności:

Przedmiot działalności spółki cichej znajduje się w obszarze działalności przedsiębiorcy jawnego.

Wkłady wspólników

Wspólnik cichy ma dużą dowolność co do rodzaju wniesionego wkładu. Możliwe jest wniesienie tytułem wkładu środków pieniężnych, przeniesienie własności lub innego prawa majątkwego ustanowienie używania rzeczy, a także świadczenie usług. Charakterystyczne dla spółki cichej jest to, iż przez wniesienie wkładu nie powstaje jakikolwiek wspólny majątek, a przeniesienie skutkuje powiększeniem mienia (aktywów) przedsiębiorstwa, a po stronie pasywów pojawia się ciężar, a następnie zobowiązanie do zapłaty części zysku.

Jeżeli strony zdecydują się na zawarcie umowy na warunkach pożyczki, dzierżawy albo najmu znajdą zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego regulujące odpowiedni rodzaj stosunków prawnych. I tak, jeżeli strony chcą ukształtować stosunek prawny między sobą na zasadach pożyczki to przedmiotem “wkładu” może być jedynie określona ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. W przypadku najmu, jego przedmiotem mogą być tylko rzeczy ( przedmioty materialne np. lokal, samochód). Przedmiotem dzierżawy zaś mogą być zarówno rzeczy, jak i prawa.

Reprezentacja:

Spółka cicha reprezentowana jest przez wspólnika jawnego, wspólnik cichy nie posiada praw do jej reprezentacji oraz nie ponosi odpowiedzialności za jej zobowiązania.

Partycypacja w zyskach

Umowa spółki cichej umożliwia wspólnikowi cichemu partycypację w zyskach z prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności. Udział w zysku stanowi wynagrodzenie za wniesiony przez wspólnika cichego wkład. Wysokość tego wynagrodzenia, sposób oraz termin jego rozliczenia powinny zostać precyzyjnie określone w umowie. Wspólnik cichy z racji prawa do wynagrodzenia liczonego od/z zysku ponosi przede wszystkim ryzyko ekonomiczne niepowodzenia przedsięwzięcia gospodarczego.

Wypowiedzenie umowy spółki

Wypowiedzenie umowy spółki cichej terminu i sposobu jako umowy nienazwanej, może być swobodnie kształtowane przez strony umowy, zgodnie z art. 3531 k.c. Umowa spółki cichej nie narusza bowiem zasad współżycia społecznego.

 

SPÓŁKA CYWILNA

Spółka cywilna jako jedyna została uregulowana w Kodeksie cywilnym, a nie w Kodeksie spółek handlowych. Nie jest ona jednostką samodzielną jednostką, będącą przedsiębiorcą, lecz przedsiębiorcami są wspólnicy spółki cywilnej w ramach wykonywanych przez nich działalności gospodarczych. Wspólnicy spółki cywilnej podlegają wpisowi do CEIDG

Spółka cywilna nie posiada zdolności prawnej, a jest jedynie umową wielostronną, w której wspólnicy zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Tak więc to wspólnicy, a nie spółka cywilna są podmiotami praw i obowiązków z prowadzonej działalności. W związku z tym spółka cywilna nie ma także zdolności prawnej, wekslowej, upadłościowej czy układowej, a mają je wspólnicy.

Wspólnikiem spółki cywilnej może być każda osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, oraz dowolny podmiot wyposażony w zdolność prawną – czyli osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, takie jak spółka osobowa czy wspólnota mieszkaniowa.

Nazwa spółki

Kodeks Cywilny nie nakłada obowiązku nadania nazwy spółce cywilnej lub jej przedsiębiorstwu w określonym brzmieniu. Wspólnicy spółki cywilnej mogą przybrać dowolną nazwę, która jest synonimem prowadzonego przez nich przedsiębiorstwa. Nie jest wyłączona możliwość posłużenia się przez nich nazwą fantazyjną. W nazwie przedsiębiorstwa mogą znaleźć się nazwiska wspólników, na co muszą wyrazić oni zgodę w umowie spółki. W obrocie spółka musi występować pod imieniem wspólników, a więc z podaniem firm lub nazwisk wszystkich wspólników jako strony.

Odpowiedzialność wspólników:

Solidarna odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej wynika z art. 864 Kodeksu cywilnego. Przepis ten jest bezwzględnie obowiązujący, a więc nie można go zmienić umową spółki. Oczywiście wspólnicy mogą ustalić umową zasady ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania, jednak ustalenia te będą miały tylko charakter wewnętrzny i nie mogą ograniczyć odpowiedzialności wobec osób trzecich.

W efekcie wierzyciel spółki cywilnej może zawsze żądać całości lub części świadczenia od wszystkich wspólników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek ze wspólników zwalnia pozostałych.

Przedmiot działalności:

Przedmiot działalności spółki najlepiej określić zgodnie z wykazem Polskiej Klasyfikacji Działalności starając się nie określić go zbyt wąsko. Wskazanie przedmiotu działalności zgodnie z klasyfikacją PKD jest wymagane przy składaniu wniosku do KRS o rejestrację spółki. Zgłoszeniu podlegają również zmiany przedmiotu działalności, stąd tak istotne jest optymalne określenie zakresu działalności. Należy rekomendować określenie w umowie spółki przedmiotu działalności zgodnie z PKD na poziomie „czterocyfrowym” (rodzajowo).

Wkłady wspólników

Wkład wspólnika do spółki cywilnej może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny. Wkład niepieniężny może polegać m.in. na świadczeniu usług albo na wniesieniu do spółki własności lub innych praw. W tym ostatnim wypadku przedmiotem wkładu mogą być wszelkie prawa majątkowe o charakterze zbywalnym lub niezbywalnym, np. własność ruchomości lub nieruchomości, prawo najmu, wierzytelności, akcje, udziały w spółkach kapitałowych, przedsiębiorstwo, użytkowanie lub służebność.

Zgodnie z art. 861 § 2 kodeksu cywilnego domniemywa się, że wkłady wspólników mają jednakową wartość. Oznacza to, że o ile inaczej nie postanowiono w umowie, przyjmuje się, że wkłady są równej wartości, chyba że wyraźnie zapisano wartościowo zróżnicowanie wkładów wnoszonych przez poszczególnych wspólników.

Reprezentacja:

każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki. Każdy wspólnik może także bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników. Każdy wspólnik może również, bez uprzedniej uchwały wspólników, wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty. Natomiast na podstawie art. 866 Kodeksu cywilnego w braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw.

W związku z powyższym wspólnicy w umowie mogą w inny sposób określić sposób prowadzenia spraw spółki (kierowania przedsiębiorstwem) oraz zakres reprezentacji przez konkretnych wspólników. Tylko gdy inne osoby znały ograniczenia reprezentacji to zasady te obowiązują w stosunku do osób trzecich. Dotyczy to także pracowników spółki.

Partycypacja w zyskach

Zgodnie z art. 867 Kodeksu cywilnego każdy wspólnik jest co do zasady uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Jednak w umowie spółki można inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Jednakże zwolnienie wspólnika od udziału w stratach dotyczy jedynie stosunków wewnętrznych pomiędzy wspólnikami. Nie prowadzi więc do wyłączenia solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki takiego wspólnika. Natomiast nie można wyłączyć wspólnika w całości od udziału w zyskach.

Na podstawie art. 868 Kodeksu cywilnego wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków dopiero po rozwiązaniu spółki. Jednakże gdy spółka została zawarta na czas dłuższy niż rok, wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego, a także mogą otrzymywać zaliczki na poczet udziału w zysku (np. miesięczne czy kwartalne), w zależności od tego jak się umówią w umowie.

Wypowiedzenie umowy spółki

Wystąpienie wspólnika ze spółki cywilnej jest zdarzeniem powodującym ustanie stosunku spółki względem ustępującego wspólnika. Natomiast, co do zasady, wystąpienia wspólnika ze spółki cywilnej nie powoduje jej rozwiązania (chyba, że z tej przyczyny w spółce pozostaje tylko jeden wspólnik, gdyż obowiązujące przepisy nie przewidują funkcjonowania jednoosobowej spółki cywilnej).

Zgodnie z art. 869 wystąpienie wspólnika ze spółki jest możliwe przez wypowiedzenie, jeżeli spółka została zawarta na czas nieoznaczony. Ustawowy termin wypowiedzenia to trzy miesiące. W umowie spółki można jednak określić inny termin. Natomiast z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony.

Odpowiedzialność za zobowiązania

Solidarna odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej wynika z art. 864 Kodeksu cywilnego. Przepis ten jest bezwzględnie obowiązujący, a więc nie można go zmienić umową spółki. Oczywiście wspólnicy mogą ustalić umową zasady ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania, jednak ustalenia te będą miały tylko charakter wewnętrzny i nie mogą ograniczyć odpowiedzialności wobec osób trzecich.

W efekcie wierzyciel spółki cywilnej może zawsze żądać całości lub części świadczenia od wszystkich wspólników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek ze wspólników zwalnia pozostałych.

 

SPÓŁKA JAWNA

Spółka jawna to spółka osobowa prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą (imię i nazwisko) i niebędąca inną spółką handlową.

Nazwa spółki

Prawidłowo skonstruowana firma musi składać się z nazwisk lub firm (nazw) wszystkich wspólników albo nazwiska albo firmy (nazwy) jednego albo też kilku wspólników oraz dodatkowego oznaczenia „spółka jawna”. Firma spółki jawnej będzie zawierała firmę gdy jej wspólnikiem będzie inny przedsiębiorca np. spółka z o.o.

Umowa spółki

Decydując się na ten typ spółki wspólnicy uzyskują dużą swobodę kształtowania postanowień umowy spółki bowiem większość przepisów Kodeksu spółek handlowych jej dotyczących ma charakter względnie obowiązujący.

Umowa spółki musi być zawarta na piśmie, w przeciwnym razie będzie nieważna. Podstawowymi elementami, jakie powinna zawierać umowa spółki są: firma, siedziba, określenie wkładów wspólników i ich wartości, przedmiot działalności spółki oraz czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony (art. 25 k.s.h.). Regulacja spółki jawnej w kodeksie spółek handlowych umożliwia poprzestanie na określeniu powyższych, podstawowych postanowień umowy, bowiem w większości można skorzystać z przepisów dyspozytywnych. Oznacza to, iż wspólnicy mogą co prawda zawrzeć w umowie spółki postanowienia odmienne w treści od regulacji ustawowych, ale mogą też nie decydować się na samodzielne formułowanie postanowień i skorzystać ze „standardu kodeksowego”.

Odpowiedzialność wspólników:

W przypadku tej spółki może dojść do konieczność odpowiadania własnym majątkiem za jej zobowiązania. Jednakże może mieć to miejsce dopiero wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Przedmiot działalności:

Przedmiot działalności spółki najlepiej określić zgodnie z wykazem Polskiej Klasyfikacji Działalności starając się nie określić go zbyt wąsko. Wskazanie przedmiotu działalności zgodnie z klasyfikacją PKD jest wymagane przy składaniu wniosku do KRS o rejestrację spółki. Zgłoszeniu podlegają również zmiany przedmiotu działalności, stąd tak istotne jest optymalne określenie zakresu działalności. Należy rekomendować określenie w umowie spółki przedmiotu działalności zgodnie z PKD na poziomie „czterocyfrowym” (rodzajowo).

Wkłady wspólników

Obowiązkiem wspólnika w spółce handlowej (zob. art. 3 k.s.h.) jest wniesienie wkładów. Wkładem może być tak świadczenie pieniężne, jak i wkład niepieniężny tzw. aport. Przedmiotem wkładu niepieniężnego może być świadczenie pracy bądź usług albo prawo niezbywalne (np. ustanowienie użytkowania). Postanowienie §6 zawiera przykładowe wskazanie mienia, które może stać się przedmiotem wkładu. Należy zwrócić uwagę, iż prawo do przedmiotu wkładu może być prawem własności lub prawem korzystania, świadczeniem pracy albo innego dobra potrzebnego spółce. Prawa, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki, uważa się za przeniesione na spółkę z chwilą zawarcia umowy spółki. Jest to przepis dyspozytywny, wspólnicy mogą więc postanowić w umowie spółki inaczej.

Po określeniu w umowie wkładów trzeba jeszcze wskazać też ich wartość, nie jest to jednak warunek ważności umowy. Jeżeli bowiem w umowie spółki powstają jakiekolwiek wątpliwości co do wartości wkładu, np. wskazano tylko łączną wartość wkładów, regulacja art. 48 § 1 k.s.h. zapobiega nieważności umowy spółki; wówczas bowiem wartość wkładów każdego ze wspólników uważa się za równą.

Reprezentacja:

W świetle regulacji ustawowej każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę i prawo to dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.

Umowa spółki może jednak przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem. Postanowienia ograniczające prawo reprezentowania wywołają skutek jedynie wewnętrzny, jak bowiem stanowi bezwzględnie obowiązujący art. 29 § 3 k.s.h. prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich.

Partycypacja w zyskach

W świetle uregulowań kodeksowych każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach. Ustawa proponuje więc równe uczestnictwo wspólników w zyskach i stratach, niezależnie od tego jakiej wartości wnieśli wkłady. Wspólnicy mogą jednak zamieścić w umowie spółki inne rozwiązania postanawiając np. o uzależnieniu udziału w zysku od wartości wkładu. Propozycje w tym zakresie znajdują się w wersjach A-C do § 13.

Wypowiedzenie umowy spółki

Umowa spółki jawnej zawarta na czas nieoznaczony może zostać przez wspólnika wypowiedziana. Według art. 67 k.s.h. wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego. Termin ten może zostać zmieniony w umowie spółki. Nie jest natomiast dopuszczalne wyłączenie możliwości wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieoznaczony. Kontrowersyjna jest możliwość wypowiedzenia umowy zawartej na czas oznaczony jedynie z przyczyn wskazanych w umowie spółki.

Odpowiedzialność za zobowiązania

Jednym z odstawowych kryteriów rozróżnienia spółek są zasady odpowiedzialności za zobowiązania. W przypadku spółki jawnej, za jej zobowiązania może odpowiadać wobec wierzycieli każdy wspólnik całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami i spółką (art. 22§2 k.s.h.). Przy czym wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (art. 31 k.s.h). Oznacza to, iż majątek osobisty wspólników będzie niedostępny dla wierzycieli spółki dopóty, dopóki egzekucja z majątku spółki nie okaże się bezskuteczna.

 

SPÓŁKA KOMANDYTOWA

Spółka komandytowa jest spółką, w ramach której funkcjonują dwie kategorie wspólników – komplementariusze i komandytariusze. Komplementariusze to co do zasady wspólnicy prowadzący sprawy spółki - wspólnicy zarządzający. Odpowiadają za zobowiązania spółki jak wspólnicy spółki jawnej, tj. solidarnie z innym komplementariuszami i ze spółką całym swym majątkiem (odpowiedzialności majątkowej komplementariusza nie można ograniczyć), ich odpowiedzialność jest ponadto subsydiarna. Komandytariusze to zwykle pasywni inwestorzy, którzy finansują działalność spółki - ich odpowiedzialność własnym majątkiem za zobowiązania spółki jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej (określonej kwotowo sumy pieniężnej). We wzorze umowy znajdą się postanowienia zarówno podstawowe, jak i rozszerzone, te ostatnie można pominąć.

Nazwa spółki

Tzw. core (rdzeń) firmy spółki komandytowej powinien zawierać oznaczenie przynajmniej jednego komplementariusza. Jeśli jest nim osoba fizyczna to wówczas wystarczające jest podanie w umowie spółki nazwiska tej osoby z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowa” (w obrocie natomiast dopuszczalne jest posługiwanie się skrótem „sp. k.”). Więcej trudności nastręcza określenie firmy, jeśli przynajmniej jednym komplementariuszem jest osoba prawna. Przyjmuje się, że wówczas w umowie spółki konieczne jest wskazanie pełnego imienia tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowa”, nawet jeśli pozostałymi komplementariuszami są osoby fizyczne. Nie wystarcza w takiej sytuacji wskazanie nazwiska osoby fizycznej, jeśli i ona jest komplementariuszem, choć podanie jej nazwiska obok imienia osoby prawnej jest dopuszczalne. Należy pamiętać, że w firmie trzeba podać całe imię osoby prawnej, tj. np. „Budimpex spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa”.

Umowa spółki

Umowa spółki komandytowej musi obligatoryjne zawierać poniżej wskazane elementy:

• oznaczenie firmy, siedziby spółki,
• wskazanie przedmiotu działalności,
• oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
• oznaczenie sumy komandytowej (kwotowej odpowiedzialności komandytariusza wobec wierzycieli),
• czas trwania spółki, jeśli jest oznaczony.

Brak któregokolwiek z powyższych elementów oznacza, że nie doszło do zawarcia umowy spółki komandytowej.

Fakultatywne elementy umowy spółki dotyczące:

• określenia zasad reprezentacji, prowadzenia spraw spółki,
• udziału w zysku, w stracie,
• prawa do oprocentowania udziału kapitałowego wspólnika,
• odpowiedzialności wspólnika wobec spółki za wnoszone wkłady, za działania sprzeczne z umową spółki, za działania konkurencyjne,
• przyczyn rozwiązania spółki, zasad jej likwidacji i zasad zmiany umowy spółki,
• „zbycia” ogółu praw i obowiązków wspólnika.

Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta zawsze w formie aktu notarialnego i od dnia aktu wiąże strony pozwalając na uruchomienie (organizację) przedsiębiorstwa.

Odpowiedzialność wspólników:

W spółce komandytowej generalną zasadą jest nieograniczona odpowiedzialność własnym majątkiem komplementariusza oraz ograniczona odpowiedzialność komandytariusza.

Odpowiedzialność komandytariusza w granicach sumy komandytowej jest taka sama jak odpowiedzialność komplementariusza, tj. bezpośrednia – komandytariusz odpowiada całym swym majątkiem, osobista, solidarna i subsydiarna.

Przedmiot działalności:

Przedmiot działalności spółki nie może zostać określony ogólnie – np. działalność handlowa i usługowa. Przedmiot ten musi być skonkretyzowany według aktualnego porządku prawnego, to jest m. in. KWiU (Klasyfikacja Wyrobów i Usług) czy EKD (Europejska Klasyfikacja Działalności). Przedmiot działalności powinien być zgodny z wykazem Polskiej Klasyfikacji Działalności, mimo że w praktyce może on zbytnio zawężać bądź poszerzać obszar działania spółki. Obowiązek wskazania przedmiotu działalności zgodnie z klasyfikacją PKD jest wymagany przy składaniu wniosku do KRS o rejestrację spółki. W praktyce zatem radzimy aby w umowie spółki zawrzeć określenie przedmiotu jej działalności zgodnie z PKD na poziomie tzw. czterocyfrowym (rodzajowo).

Reprezentacja:

Co do zasady spółkę komandytową reprezentują komplementariusze, którzy z mocy umowy bądź prawomocnego orzeczenia sądu nie zostali pozbawieni prawa reprezentacji. Umowa spółki może ponadto przewidywać, że komplementariusz jest uprawniony do jej reprezentowania łącznie z innym komplementariuszem bądź łącznie z prokurentem.

Partycypacja w zyskach

Co do zasady wspólnik w spółce komandytowej ma prawo żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego. Podział i wypłata zysku powinny nastąpić po zatwierdzeniu przez wspólników sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy. W tym kontekście warto jednakże zastanowić się, czy w umowie spółki nie wskazać krótszego czasu na sporządzenie sprawozdania finansowego, tak by wypłata zysku była możliwa wcześniej oraz możliwe było dokonywanie wypłat na poczet zysku, np. kwartalnie. Ma to istotne znaczenie w szczególności dla komplementariuszy, którzy zarządzają spółką i wypłata zysku stanowi ich jedyne źródło dochodu. Innym rozwiązaniem, bardziej praktycznym, jest wskazanie w umowie możliwości wypłaty konkretnym wspólnikom, np. miesięcznych, w konkretnej wysokości, zaliczek na poczet przyszłego zysku. Powyższe nie wynika z przepisów kodeksu, a zatem wspólnicy, jeśli decydują się na takie rozwiązanie powinni odpowiednie postanowienia zawrzeć w umowie spółki lub zapisać, że mogą o tym rozstrzygnąć uchwałą.

 

SPÓŁKA KOMANDYTOWO AKCYJNA

Spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową, która ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Spółki komandytowo- akcyjne zakładane są najczęściej w celu prowadzenia przez przedsiębiorców konkretnych przedsięwzięć, gdzie jeden wspólnik (najczęściej pomysłodawca) jest odpowiedzialny za działania spółki (komplementariusz), a drugi występuje jako akcjonariusz, który dokapitalizowuje przedsięwzięcie.

Wspólnikami spółki komandytowo - akcyjnej mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i prawne oraz osoby nie będące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. W praktyce, często spotykanym modelem spółki komandytowej jest spółka, w której komplementariuszem jest osoba prawna (np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), a akcjonariuszami finansującymi i większościowymi, kontrolującymi komplementariusza, osoby fizyczne, które wchodzą w skład zarządu spółki z o.o.

Nazwa spółki

Firmą spółki komandytowo-akcyjnej jest nazwisko/nazwa jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna”, gdzie należy pamiętać, iż w przypadku gdy komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo- akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy tej osoby prawnej. Wynika z tego, że korpus firmy spółki powinien mieć osobowy charakter. Warto wskazać, że nazwisko/nazwa akcjonariusza nie może być zamieszczone w firmie spółki, jeżeli jednak doszłoby do takiej sytuacji, akcjonariusz będzie ponosił odpowiedzialność wobec osób trzecich tak jak komplementariusz. W przypadku, gdy w spółce występować będzie kilku komplementariuszy, w nazwie nie muszą zostać ujawnieni wszyscy, ponieważ wystarczy nazwa tylko jednego z nich. W statucie można też wskazać, że w przypadku kilku komplementariuszy tylko jeden z nich (konkretnie wymieniony) będzie prowadził sprawy spółki. Z tym, że do późniejszej zmiany prowadzącego sprawy spółki niezbędna będzie zgoda wszystkich komplementariuszy.

Umowa spółki/ statut

Statut spółki komandytowo-akcyjnej obligatoryjnie musi być zawarty w formie aktu notarialnego. Do zawarcia statutu konieczne jest podpisanie go przynajmniej przez wszystkich komplementariuszy.

Do obowiązkowych składników treści statutu należy określenie:

• firmy i siedziby spółki,
• przedmiot działalności spółki,
• czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
• wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartości,
• wysokości kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,
• liczby akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,
• nazwisk i imion albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby, adresy albo adresy do doręczeń,
• organizacji walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeżeli ustawa lub statut przewiduje ustanowienie rady nadzorczej.

Odpowiedzialność wspólników:

W spółce komandytowo akcyjnej odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki ponoszą wszyscy komplementariusze, akcjonariusze ponoszą odpowiedzialność tylko do wysokości akcji.

Przedmiot działalności:

Przedmiot działalności spółki nie może zostać określony ogólnie, np. działalność handlowa i usługowa. Przedmiot ten musi być skonkretyzowany według aktualnego porządku prawnego tj. KWiU (Klasyfikacja Wyrobów i Usług) czy EKD (Europejska Klasyfikacja Działalności). Przedmiot działalności powinien być zgodny z wykazem Polskiej Klasyfikacji Działalności, mimo że w praktyce może on zbytnio zawężać bądź poszerzać obszar działania spółki. Obowiązek wskazania przedmiotu działalności zgodnie z klasyfikacją PKD jest wymagany przy składaniu wniosku do sądu rejestrowego o rejestrację spółki. W praktyce zatem radzimy, aby w umowie spółki zawrzeć określenie przedmiotu jej działalności zgodnie z PKD na poziomie tzw. czterocyfrowym (rodzajowo).

Wkłady wspólników/ kapitał zakładowy

Kapitał zakładowy w spółce komandytowo akcyjnej dzieli się na akcje równej wartości nominalnej, gdzie wartość nominalna akcji nie może być mniejsza niż 1 grosz. Kodeks spółek handlowych nie określa minimalnej wysokości wkładu komplementariusza. Wkłady mogą być zarówno pieniężne jak i niepieniężne. Wkładem komplementariusza z wyłączeniem wkładu na kapitał zakładowy, może być także dokonywanie świadczeń na rzecz spółki, w tym wykonywanie pracy lub świadczenie usług. Minimalny kapitał zakładowy w spółce komandytowo-akcyjnej wynosi 50.000 zł.

Reprezentacja:

Prawo reprezentacji spółki komandytowo- akcyjnej przypada komplementariuszowi. Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu bądź prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. Przynajmniej jednemu z nich musi przysługiwać ustawowe prawo reprezentacji spółki komandytowo- akcyjnej.

Spółka może być także reprezentowana przez Akcjonariusza, który działa jedynie jako pełnomocnik. Jeżeli akcjonariusz dokona czynności prawnej w imieniu spółki, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczeń.

Spółka komandytowo akcyjna może być także reprezentowana przez Radę Nadzorczą (m.in gdy wytacza ona w imieniu spółki powództwo o odszkodowanie przeciwko komplementariuszom niepozbawionym prawa do prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentowania.) Jeżeli rada nadzorca nie została ustanowiona, wówczas spółkę reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą walnego zgromadzenia.

Partycypacja w zyskach

W spółce komandytowo akcyjnej komplementariusz oraz akcjonariusz uczestniczą w zysku proporcjonalnie do wkładów wniesionych przez nich do spółki, chyba że statut stanowi inaczej.

Wypowiedzenie umowy spółki

Wypowiedzenie umowy spółki przez komplementariusza i jego wystąpienie ze spółki jest dopuszczalne, jeżeli statut tak stanowi. Przepisy dotyczące spółki jawnej stosuje się odpowiednio. Akcjonariusz nie posiada prawa wypowiedzenia umowy spółki.

 

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Spółka z o.o. jest spółką kapitałową, w ramach której wspólnicy nie odpowiadają za jej zobowiązani i nie prowadzą z tytułu bycia wspólnikiem działalności a, są natomiast zobowiązani wobec niej do spełnienia określonych obowiązków, w tym świadczeń, które zostały przewidziane w umowie spółki. W tej spółce osobisty majątek wspólników jest wolny od jakichkolwiek obciążeń z tytułu zobowiązań zaciągniętych przez spółkę. Wspólnicy odpowiadają więc wobec niej jedynie za naruszenia obowiązków wynikających z postanowień umownych oraz przepisów Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Zadaniem Wspólników jest w szczególności wniesienie, zgodnie z umową, określonych wkładów (pieniężnych bądź innych) na pokrycie kapitału zakładowego spółki oraz wykonywanie innych, określonych w umowie obowiązków, np. dopłat. Jedyne ryzyko, jakie zatem ponosisz to ryzyko utraty wkładu wniesionego do spółki.

 

SPÓŁKA AKCYJNA

Spółka akcyjna jest spółką handlową, kapitałową, której kapitał zakładowy reprezentowany jest przez akcje będące papierami wartościowymi. Typowa spółka kapitałowa jest podmiotem o większej liczbie akcjonariuszy posiadających znaczny kapitał zakładowy zebrany przez emisję tzw. publiczną lub prywatną. Spółka akcyjna zawiązywana jest przez założycieli, którzy ustalają jej statut.

Nazwa spółki

Firma jest imieniem pod którym działa przedsiębiorca. Firma spółki akcyjnej może być obrana dowolnie – może to być np. określenie osobowe (nazwisko), określenie abstrakcyjne (związane z prowadzaniem działalności) czy też określenie mieszanie. Firma musi ponadto zawierać słowa „spółka akcyjna”. W obrocie można używać skrótu s.a.

Umowa spółki

Spółka akcyjna ma nadawany statut, który musi być zawarty w formie aktu notarialnego. Statut powinien zawierać:

1. firmę i siedzibę spółki,
2. przedmiot działalności spółki,
3. wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego,
4. wartość nominalną akcji i liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela;
5. liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów;
6. nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) założycieli;
7. liczbę członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej minimalną lub maksymalną liczbę członków tych organów oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu lub rady nadzorczej;
8. pismo do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń również poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym.

Status powinien zawierać również, pod rygorem bezskuteczności wobec spółki:

1. liczbę i rodzaje tytułów uczestnictwa w zysku lub w podziale majątku spółki oraz związane z nimi prawa;
2. wszelkie związane z akcjami obowiązki świadczenia na rzecz spółki, poza obowiązkiem wpłacenia należności za akcje;
3. warunki i sposób umorzenia akcji;
4. ograniczenia zbywalności akcji;
5. uprawnienia osobiste przyznaneakcjonariuszom;
6. co najmniej przybliżoną wielkość wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających spółkę w związku z jej utworzeniem.

 

PROSTA SPÓŁKA AKCYJNA

PSA łączy ograniczoną odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki z dużą dozą elastyczności, zarówno jeśli chodzi o kształtowanie wzajemnych relacji pomiędzy wspólnikami, jak i systemu zarządzania taką spółką. Dla jej założenia na start wystarczające jest posiadanie środków w wysokości 1zł.

Nazwa

Nazwa spółki może być wybrana dowolnie. Natomiast powinna zawierać dodatkowe oznaczenie "prosta spółka akcyjna". Dopuszczalne jest również używanie w obrocie skrótu "P.S.A.".

Przedmiot działalności

Prosta spółka akcyjna może zostać założona w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Kto może założyć PSA

Do założenia prostej spółki akcyjnej wystarczy jedna osoba. Spółka może zostać założona także, przez większą ilość akcjonariuszy bądź przez inną spółkę. Wyjątek stanowi brak możliwości założenia spółki przez jednoosobową spółkę z o.o..

Umowa PSA

Umowa prostej spółki akcyjnej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego (może być zawarta także przy pomocy wzorca umownego). W treści umowy prostej spółki akcyjnej zgodnie z art. 300⁵ k.s.h powinny znajdować się informację dotyczące:

• firmy i siedziby spółki;
• przedmiotu działalności spółki, określonego zgodnie z listą PKD;
• liczby, serii i numerów akcji, związanych z nimi uprzywilejowaniami, akcjonariuszy obejmujących poszczególne akcje oraz ich ceny ;
• jeżeli akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne – przedmiotu tych wkładów, serii i numerów akcji obejmowanych za wkłady niepieniężne oraz akcjonariuszy, którzy obejmują te akcje;
• jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest świadczenie pracy bądź usług – także rodzaju i czasu świadczenia pracy bądź usług;
• organów ustanowionych w spółce;
• liczby członków zarządu i rady nadzorczej, jeżeli została ona ustanowiona, albo co najmniej minimalnej i maksymalnej liczbę członków tych organów;
• czasu trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

Odpowiedzialność cywilnoprawna

Członek organu odpowiada wobec spółki za szkodę wynikłą z niewykonania lub nienależytego wykonania swoich obowiązków, w tym z niedołożenia należytej staranności wynikającej z zawodowego charakteru jego działalności lub niedochowania lojalności wobec spółki, chyba że nie ponosi winy. Jeżeli szkodę wyrządziło kilka osób wspólnie, odpowiadają oni  za szkodę solidarnie.

Kapitał PSA

Wysokość kapitału akcyjnego nie jest wskazywana w umowie spółki i tym samym jego zmiana nie będzie zmianą umowy spółki (art. 300³ § 2). Kapitał akcyjny nie jest także ujawniany w rejestrze przedsiębiorców. Kapitał akcyjny w PSA nie może zostać podwyższony bądź obniżony tak jak dokonuje się tego w spółce z o.o bądź spółce akcyjnej. Jako odpowiednik takiego podwyższenia wprowadzona została emisja nowych akcji, które będą wydawane za wkłady pieniężne bądź niepieniężne mające zdolność bilansową, co w efekcie ma spowodować zwiększenie kapitału akcyjnego.

Reprezentacja

Za prowadzenie spraw i reprezentację prostej spółki akcyjnej odpowiedzialny jest zarząd bądź rada dyrektorów. Według zasad ogólnych wskazanych w k.s.h. bądź określonych w umowie spółki. Należy podkreślić, że jest to prawo, którego nie można ograniczyć względem osób trzecich.

Akcjonariusze i wkłady w prostej spółce akcyjnej

Założycielami spółki akcyjnej są akcjonariusze, którzy ustanawiają umowę spółki i zobowiązują się w niej do konkretnych zobowiązań. Co istotne, akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania prostej spółki akcyjnej. Akcjonariusze w zamian za wkłady pieniężne bądź niepieniężne do których wniesienia w umowie spółki się zobowiązują obejmują akcje. Wkładem niepieniężnym na pokrycie akcji może być wszelki wkład mający wartość majątkową, w szczególności świadczenie pracy lub usług.

Akcje i rejestr akcjonariuszy zgodnie z instytucją PSA

Akcje w PSA nie mają formy żadnego dokumentu. Przepisy o akcjach stosuje się odpowiednio do warrantów subskrypcyjnych i innych tytułów uczestnictwa w dochodach lub w podziale majątku spółki. Akcje podlegają zarejestrowaniu w rejestrze akcjonariuszy. W przypadku objęcia akcji przez akcjonariusza wpis do rejestru akcjonariuszy następuje po wpisie spółki do rejestru albo po wpisie do rejestru nowej emisji akcji.

 

„KONSORCJUM”

Pojęcie „Konsorcjum” nie obejmuje odrębnego podmiotu prawa lub jednostki mającej zdolność prawną (jak np. spółka jawna), lecz grupę niezależnych podmiotów, czyli strony umowy konsorcjum. Podmioty tworzące konsorcjum są niezależne w swoich działaniach niezwiązanych z konsorcjum zwane najczęściej patronami. Natomiast dla wykonania przedsięwzięcia podejmują działania gospodarcze w ramach konsorcjum prowadząc swoją działalność, realizując wspólną politykę i wytyczone cele.

Konsorcjum może realizować przedsięwzięcia prywatne bądź publiczno-prywatne.

Przedsięwzięcia publiczno-prywatne są formą realizacji zadań publicznych wynikających z realizacji strategii i planów działań władz publicznych, jak też formą realizacji projektów biznesowych, przedsiębiorców, którzy poprzez współdziałanie z podmiotem publicznym mogą uzyskać dostęp do określonych dóbr, usług lub efekt synergii w danym obszarze przestrzennym, inwestycyjnym lub badawczo-rozwojowym, wdrożeniowym. Regulacje nie przesądzają i nie wiążą zakresu przedmiotu działania z jakimiś sformalizowanymi formami powiązań podmiotów publicznych i prywatnych, ani też nie narzucają jednorodności celów i przedmiotów. Oznacza to, że w różnych formach powiązań, dla różnych celów i przedmiotów zadań publicznych oraz działalności gospodarczej, mogą być zawierane porozumienia o realizację wspólnych przedsięwzięć.

Przedsiębiorcy mogą także zawierać konsorcjum przez różne ukształtowania konsorcjum, w ramach ogłoszonych programów np. dla realizacji projektów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju określającego przy każdym projekcie szczegółowy zakres minimalny umowy Konsorcjum.

Odrębną podstawą są przepisy dotyczące zamówień publicznych.

W przypadku konsorcjów tworzonych na potrzeby ubiegania się i realizowania zamówień publicznych umowa powinna wskazywać lidera, czy też tzw. operatora. Partnerzy powinni wskazać, na kim spoczywa obowiązek przygotowania ofert w postępowaniu o zamówienie. Liderowi może zostać przypisanych szereg czynności, w szerszym zakresie niż zaproponowany w komentowanym postanowieniu umowy, w szczególności o charakterze nadzorczym, koordynującym składanie dokumentów, prowadzenia różnego rodzaju ewidencji.

Również w umowie konsorcjum zawieranej dla innych celów niż wykonanie zamówienia publicznego, partnerzy mogą wyznaczyć „Lidera” dla koordynowania, reprezentacji i wykonywania innych powierzonych mu czynności. Stosuje się też pojęcie „operatora".

Umowa konsorcjum

Prawo polskie nie przewiduje konsorcjum jako zdefiniowanej formy lub umowy prowadzenia działalności, ani jako spółki handlowej ani też jako umowy nazwanej wedle kodeksu cywilnego. Jednakże dopuszczalność zawierania umów tego typu wynika z zasady swobody umów, wyrażonej w art. 3531 k.c.^[2], według której strony mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, jednocześnie tak, aby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego^[3]. W praktyce umowa konsorcjum najczęściej nosi nazwę umowy o współpracy.

Treść umowy konsorcjum zależy w pełni od stron umowy, czyli od wykonawców, czy też inaczej partnerów.

Umowa konsorcjum powinna być zawarta na piśmie, podpisana przez każdego z partnerów konsorcjum zgodnie z jego sposobem reprezentacji.

Przedmiot działalności:

Przedmiot działalności prowadzonej przez konsorcjum

Wkłady wspólników:

W rozumieniu z art. 7 Ustawy o ppp przez umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym partner prywatny lub partnerzy zobowiązują się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią, a podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego.

Podpisanie umowy konsorcjum w przypadku oparcia o zamówienia publiczne bądź inwestycje prywatną nie wymaga przez jej partnerów wniesienia wkładów na rzecz Konsorcjum.

Reprezentacja:

Konsorcjum może być reprezentowane zgodnie z postanowieniami jego umowy, albo przez każdego członka konsorcjum indywidualnie w określonym zakresie, albo przez wybranego przez wszystkich partnerów lidera czy też tzw. operatora bądź zarządzającego (podmiot sprawujący zarząd projektem).

Partycypacja w zyskach

Do umowy konsorcjum, która nie przewiduje wniesienia wkładów ani wspólności zysku, nie ma zastosowania konstrukcja majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej.^[4]

System rozliczeń może polegać na tym, iż Lider, operator, zarząd konsorcjum (pełnomocnik, lub strony wspólnie) jest upoważniony do wystawiania faktur na rzecz zamawiającego (klienta)i otrzymuje od niego całe wynagrodzenie z tytułu wszystkich prac wykonanych przez partnerów (uczestników konsorcjum) na rzecz zamawiającego (klienta). Następnie zaś ten Lider w ramach rozliczeń wewnątrz konsorcjum dokonuje podziału i wypłaty wynagrodzenia otrzymanego od klienta pomiędzy siebie i uczestników konsorcjum za wykonany przez każdego z nich zakres prac ustalony w umowie konsorcjum.

Wygaśnięcie umowy konsorcjum

Określenie czasu trwania umowy zależy od woli partnerów w konsorcjum, jednak powinien być on dostosowany do celu gospodarczego. Umowa konsorcjum może być zawarta zarówno na czas określony, jak i nieokreślony. W umowach na czas określony wskazanie okresu trwania umowy może nastąpić poprzez podanie konkretnej daty albo, jak określono w komentowanym postanowieniu, przez wskazanie zdarzenia, którego wykonanie powoduje wygaśnięcie umowy.

Odpowiedzialność za zobowiązania:

Postanowienie wyłączające ewentualnie odpowiedzialność solidarną odróżnia umowę konsorcjum od umowy spółki cywilnej. Dla podkreślenia niezależności Partnerów określa się, więc że w przypadku wystąpienia szkód, koszty wynikające z ich powstania ponosi ten, którego działanie lub zaniechanie było powodem powstania szkody.

Odpowiedzialność solidarna

Ukształtowanie zasad odpowiedzialności na zasadach odpowiedzialności solidarnej partnerów, jest obligatoryjne, jedynie przy wspólnej realizacji przedsięwzięcia będącego przedmiotem zamówienia publicznego. Zgodnie z art. 445 ustawy Prawo zamówień publicznych, wykonawcy ubiegający się i realizujący zamówienie wspólnie ponoszą solidarną odpowiedzialność za wykonanie umowy i wniesienie zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Wyjątkiem jest zamówienie udzielone w trybie partnerstwa innowacyjnego wykonawcom wspólnie ubiegającym się o udzielenie zamówienia. W takim przypadku ww. wykonawcy ponoszą odpowiedzialność za wykonanie umowy i wniesienie zabezpieczenia należytego wykonania umowy w części, którą wykonują zgodnie z umową zawartą między tymi wykonawcami.

Patrz także:

• Instrukcja: Jaka forma prawna będzie odpowiednia dla Twojej działalności,
• Umowa spółki z o.o.
• Umowa spółki akcyjnej

oraz:

Zestawienie form prowadzenia działalności -> poradniki, raporty do pobrania -> Wybór formy działalności

Podstawa prawna:

1. Ustawa Kodeks Spółek Handlowych z dnia 15 września 2000 r. (Dz.U.2021.1129 t.j.) 
2. Ustawa Kodeks Cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U.2020.1740 t.j.)
3. Ustawa Prawo Zamówień Publicznych z dnia 11 września 2020 r.
4. Ustawa o Partnerstwie Publiczno-Prywatnym z dnia 19 grudnia 2008 r. (Dz.U.2020.711 t.j.)

--

^[1] K. Załucki, Spółka cicha w wybranych europejskich systemach prawnych i w prawie polskim, Rejent nr 2/2005, s. 204 – 206, 218

^[2] Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2020.1740 t.j.)

^[3] A. Polak, J. Stefanowicz, Charakterystyka…, op.cit., s. 163-173

^[4] Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 17 października 2012 r. sygn. akt I ACa 460/12