Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	D
Dominująca pozycja	Częścią równowagi rynkowej jest również stan panujący na rynku widziany przez pryzmat konkurencji. Konkurencja jest zjawiskiem pożądanym, zgodnie z ustawą z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej jako: „Ustawa”), prawodawca dąży do zapewnienia warunków jej rozwoju oraz gwarantuje instrumenty ochrony dla przedsiębiorców i konsumentów. Wskazana powyżej ustawa określa zasady i tryb przeciwdziałania wszelkim praktykom, które ograniczają konkurencję, naruszają zbiorowe interesy konsumentów w tym przez stosowanie wzorców umów zawierających klauzule abuzywne. Ustawodawca postanowił wprowadzić definicję legalną pozycji dominującej. Zgodnie z art. 4 ust. 10 Ustawy „rozumie się przez to pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów; domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku właściwym przekracza 40%”. Wskazana powyżej definicja dotyczy pozycji rynkowej przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą. Jest ona wyrazem jego „siły ekonomicznej” i prowadzi (także pośrednio) do ograniczania konkurencji dzięki swoim działaniom. Wspomniana siła rynkowa mierzona jest m.in. w oparciu o wpływ na cenę towaru lub usługi, podaż oraz poziom inwestycji. Pozycja dominująca wyraża się wówczas w możliwości kształtowania korzystnych dla siebie cen. Ustawowy próg udziału w rynku w kontekście posiadania pozycji dominującej wynosi 40%. Ustalenie przekroczenia tej granicy ma znaczenie z uwagi na stosowanie ustawowego zakazu nadużywania pozycji dominującej ipso iure. Może również wpłynąć na treść decyzji wydawanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta w zakresie kontroli koncentracji. W tym miejsce warto jeszcze odnieść się do art. 102 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej: „niezgodne z rynkiem wewnętrznym i zakazane jest nadużywanie przez jedno lub większą liczbę przedsiębiorstw pozycji dominującej na rynku wewnętrznym lub na znacznej jego części, w zakresie, w jakim może wpływać na handel między Państwami Członkowskimi”. Dochodzi do niego m.in. wtedy gdy podmioty, o których mowa powyżej: wpływają (pośrednio i bezpośrednio) na cenę w ten sposób, że dochodzi do pokrzywdzenia konsumenta, narzucają inne niż cena niesłuszne warunki transakcji, ograniczają produkcji, rozwój techniczny oraz rynki ze szkodą dla konsumentów, stosują wobec partnerów handlowych nierówne warunki, stosują klauzulę niedozwolone np. uzależnianie zawarcia kontraktów od innych zobowiązań dodatkowych, niemających związku z przedmiotem tych kontraktów. Zgodnie z art. 9 Ustawy nadużywanie dominującej pozycji przez jednego lub kilku przedsiębiorców na rynku właściwym jest zakazane. Polega ono m.in. na: narzucaniu nieuczciwych cen (rażąco niskich lub wygórowanych), nieuzasadnionym narzucaniu odległych terminów i warunków sprzedaży bądź zapłaty, stosowanie zróżnicowanych postanowień umownych wobec podmiotów umownych, gdy naruszają one zasady uczciwej konkurencji, podejmowaniu działań polegających na dzieleniu lub segmentacji rynku podejmowaniu działań uniemożliwiających powstanie lub rozwój konkurencji. Organem właściwym do podejmowania decyzji w przedmiocie nadużywania dominującej pozycji rynkowej i przeciwdziałaniu temu zjawisku, jest Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 275), Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 236/47). Zobacz także: Posiadanie znacznego wpływu Posiadanie dominującego wpływu

Dominująca pozycja

Częścią równowagi rynkowej jest również stan panujący na rynku widziany przez pryzmat konkurencji. Konkurencja jest zjawiskiem pożądanym, zgodnie z ustawą z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej jako: „Ustawa”), prawodawca dąży do zapewnienia warunków jej rozwoju oraz gwarantuje instrumenty ochrony dla przedsiębiorców i konsumentów. Wskazana powyżej ustawa określa zasady i tryb przeciwdziałania wszelkim praktykom, które ograniczają konkurencję, naruszają zbiorowe interesy konsumentów w tym przez stosowanie wzorców umów zawierających klauzule abuzywne.

Ustawodawca postanowił wprowadzić definicję legalną pozycji dominującej. Zgodnie z art. 4 ust. 10 Ustawy „rozumie się przez to pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów; domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku właściwym przekracza 40%”.

Wskazana powyżej definicja dotyczy pozycji rynkowej przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą. Jest ona wyrazem jego „siły ekonomicznej” i prowadzi (także pośrednio) do ograniczania konkurencji dzięki swoim działaniom. Wspomniana siła rynkowa mierzona jest m.in. w oparciu o wpływ na cenę towaru lub usługi, podaż oraz poziom inwestycji. Pozycja dominująca wyraża się wówczas w możliwości kształtowania korzystnych dla siebie cen. Ustawowy próg udziału w rynku w kontekście posiadania pozycji dominującej wynosi 40%. Ustalenie przekroczenia tej granicy ma znaczenie z uwagi na stosowanie ustawowego zakazu nadużywania pozycji dominującej ipso iure. Może również wpłynąć na treść decyzji wydawanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta w zakresie kontroli koncentracji.

W tym miejsce warto jeszcze odnieść się do art. 102 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej: „niezgodne z rynkiem wewnętrznym i zakazane jest nadużywanie przez jedno lub większą liczbę przedsiębiorstw pozycji dominującej na rynku wewnętrznym lub na znacznej jego części, w zakresie, w jakim może wpływać na handel między Państwami Członkowskimi”. Dochodzi do niego m.in. wtedy gdy podmioty, o których mowa powyżej:

wpływają (pośrednio i bezpośrednio) na cenę w ten sposób, że dochodzi do pokrzywdzenia konsumenta,
narzucają inne niż cena niesłuszne warunki transakcji,
ograniczają produkcji, rozwój techniczny oraz rynki ze szkodą dla konsumentów,
stosują wobec partnerów handlowych nierówne warunki,
stosują klauzulę niedozwolone np. uzależnianie zawarcia kontraktów od innych zobowiązań dodatkowych, niemających związku z przedmiotem tych kontraktów.

Zgodnie z art. 9 Ustawy nadużywanie dominującej pozycji przez jednego lub kilku przedsiębiorców na rynku właściwym jest zakazane. Polega ono m.in. na:

narzucaniu nieuczciwych cen (rażąco niskich lub wygórowanych),
nieuzasadnionym narzucaniu odległych terminów i warunków sprzedaży bądź zapłaty,
stosowanie zróżnicowanych postanowień umownych wobec podmiotów umownych, gdy naruszają one zasady uczciwej konkurencji,
podejmowaniu działań polegających na dzieleniu lub segmentacji rynku
podejmowaniu działań uniemożliwiających powstanie lub rozwój konkurencji.

Organem właściwym do podejmowania decyzji w przedmiocie nadużywania dominującej pozycji rynkowej i przeciwdziałaniu temu zjawisku, jest Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 275),
Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 236/47).

Zobacz także: