Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  B

Barter (wymiana bezgotówkowa)

Barter to wymiana bezgotówkowa; czyli wymiana dóbr (towarów) pomiędzy uczestnikami obrotu z dążeniem do tego aby saldo było zerowe – tak aby wymieniane dobra były równej wartości.

Dzisiejszy barter zresztą był podstawą handlu, gdy nie był znany jeszcze pieniądz, rozumiany jako uznawany przez uczestników obrotu bezpieczny, powszechnie emitowany przez państwo środek zapewniający zachowanie wartości.

Umowa barterowa jest prawnie dopuszczalna na podstawie art. 3531ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej jako: „k.c.”) – zasada swobody umów. Każda ze stron tej umowy zobowiązuje się do świadczenia rzeczy w zamian za świadczenie określonych rzeczy (także wartości niematerialnych i prawnych np. do utworu chronionego prawem autorskim) przez drugą stronę. Umowa barterowa jest zbliżona do stypizowanej w przepisie art. 603  k.c. umowy zamiany. Strony umowy zamiany zobowiązują się do przeniesienia własności przedmiotu umowy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. W art. 604 k.c. wyrażono zasadę odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących sprzedaży do umowy zamiany.

W wyroku z dnia 26 sierpnia 2004 r., sygn. akt: I CK 210/04, Sąd Najwyższy wskazał, że umowa barterowa, wykazuje cechy zbliżone do umowy zamiany. Jest bowiem konsensualna, odpłatna i wzajemna. Ponadto Sąd Najwyższy podkreślił, że umowa barterowa rodzi skutki zobowiązujące obie strony do przeniesienia własności rzeczy, a w okolicznościach określonych w art. 155 §1 k.c., również skutki rozporządzające. Przeniesienie posiadania nie jest warunkiem do uznania omawianej umowy za ważną.

W stanie faktycznym powołanego orzeczenia strony łączyła umowa barterowa – występowało wzajemne zobowiązanie do świadczenia określonych rzeczy.   Sąd Najwyższy wskazał, że taka umowa realizuje bezpośrednią wymianę dóbr lub usług eliminując przepływ pieniądza pomiędzy stronami. W oparciu o treść łączącego strony stosunku prawnego niższe instancje stwierdziły, że umowa barterowa jest w zasadzie odmianą umowy zamiany [z czym zgodził się Sąd Najwyższy]. W myśl przepisu art. 603 k.c. umowa taka różni się od umowy sprzedaży zasadniczo, bo przedmiotem świadczenia stron. Przeniesienie własności rzeczy nie jest jest ekwiwalentem kwoty pieniężnej, lecz jest nim własność innych rzeczy.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Źródła:

  1. Wyrok Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 2004 r. I CK 210/04.

Zobacz także: