Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  I

Immisje

Pojęcie to zostało zdefiniowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (dalej także jako: „k.c.”) jako jedno z ograniczeń prawa własności nieruchomości, należące do zakresu tzw. „prawa sąsiedzkiego”. Immisje to swoiste ingerencje polegające na oddziaływaniu jednej nieruchomości na nieruchomość sąsiednia. Zakaz immisji to nakaz powstrzymywania się właściciela nieruchomości przed działaniami zakłócającymi korzystanie z sąsiednich nieruchomości. Regulacja kodeksowa wskazuje, iż takie naruszenia nie mogą być dokonywane „ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych”.

Przepis odnosi się do nieruchomości, przez które należy rozumieć: zarówno grunty, budynki i lokale. Nieruchomością sąsiednią będzie natomiast każda nieruchomość, która znajduje się w obrębie ewentualnego szkodliwego wpływu, czyli oddziaływania z lub przez nieruchomość sąsiednią.

Definicja wskazuje, iż zabronione jest tylko takie działanie, które przekracza przeciętną miarę korzystania z nieruchomości, tzn. jest nadmierne, przesadne. W każdym przypadku będzie to postępowanie, które bezpośrednio zagraża życiu lub zdrowiu ludzkiemu. Ponadto przekroczenie przeciętnej miary będzie miało miejsce także w sytuacji, gdy określona nieruchomość jest narażona na immisje z kilku innych nieruchomości należących do niezależnych właścicieli. Mimo iż osobne działania nie będą osobno wypełniały ustawowego zakazu, to wspólnie spełnią oni kryterium przekroczenia „przeciętnej miary”, a nie dają uprawnienia do żądania zaprzestania naruszeń (ingerencji przez immisję).

Ustawodawca jednocześnie zakreśla granice uprawnień właściciela nieruchomości, odsyłając do klauzul generalnych, tj. społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa i zasad współżycia społecznego. Ważne jest podkreślenie, iż zgodnie z definicją, przeciętna miara musi być przekroczona łącznie w stosunku do obydwu kryteriów.

Społeczno-gospodarcze przeznaczenie nieruchomości wynika przede wszystkim z przeznaczenia nieruchomości, określonego planem zagospodarowania przestrzennego czy też decyzją administracyjną w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy.

Stosunki miejscowe należy rozumieć jako aktualne i przyjęte przez ogół społeczności lokalnej sposoby korzystania z nieruchomości na pewnym obszarze terytorialnie relewantnym. Zaistnienie „przekroczenia” dopuszczalnego oddziaływania jest zatem uzależnione zarówno od miejsca, jak i czasu.

W praktyce wyróżnia się dwa rodzaje immisji:

1. Immisje pośrednie – wynikają w sposób naturalny z korzystania z nieruchomości, a powstające zakłócenia nie są dokonywane w sposób celowy. Rozróżnia się następujące podziały immisji pośrednich:

  • Immisje pozytywne/ingerujące – polegają na przedostawaniu się na nieruchomość sąsiednią określonych czynników, które zakłócają korzystanie z tej nieruchomości (np. nadmierny hałas, zapachy, wibracje)
  • Immisje negatywne/blokujące – polegają na ograniczaniu dostępu nieruchomości sąsiedniej do istotnych dla korzystania z niej wartości (np. rosnące drzewo, czy też budynek, które są przeszkodą dla nasłonecznienia sąsiedniej nieruchomości)
  • Immisje materialne – wpływają negatywnie na odczucia sąsiada w przypadku ich długotrwałego istnienia (np. cyklicznie pojawiający się hałas w nocy)
  • Immisje niematerialne – polegają na negatywnym oddziaływaniu na sferę psychiki właściciela nieruchomości sąsiedniej (np. organizowanie spotkań osób uzależnionych od środków odurzających, gromadzenie materiałów wybuchowych)

W powyższych przypadkach właściciel nieruchomości, którego prawa zostały naruszone ma możliwość dochodzenia ochrony swoich praw przed immisjami zarówno w trybie art. 23 oraz 24 k.c. (ochrona dóbr osobistych), a także tzw. negatoryjne o zaniechanie z art. 222 w zw. z art. 144 k.c. (roszczenie o zaprzestanie immisji przekraczających zwykłą miarę).

2. Immisje bezpośrednie – polegają na umyślnej, bezpośredniej ingerencji w sferę własności cudzej nieruchomości (np.: kierowanie na skutek sztucznego urządzenia wody deszczowej z jednej nieruchomości na drugą, porzucanie nieruchomości)

Takie immisje są bezwzględnie zakazane i właścicielowi nieruchomości, na którą oddziałują, przysługuje ochrona na zasadzie 140 k.c. (przepis określa ochronę prawa własności w ogólności).

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zobacz także;