Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	Z
Zadatek	Zadatek jest instytucją prawa zobowiązań (część prawa cywilnego), uregulowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej również jako: „*k.c*”). Należy rozumieć go jako zastrzeżenie umowne zabezpieczające niewykonanie umowy przez jedną ze stron. Podstawa prawna zachowku – art. 394 k.c. zawiera odesłanie wewnątrzustawowe do zasady swobody umów (art. 353¹k.c.). Jeżeli w umowie nie zastrzeżono inaczej to zadatek dany przy zawieraniu umowy może być zachowany przez stronę, niebędącą winną niewykonania umowy. Natomiast, gdy strona niebędąca winną niewykonania umowy, zadatek sama dała, może żądać sumy będącej dwukrotnością wysokości zadatku. Ustawodawca przewidział dwie podstawy nadające znaczenie zadatkowi: wspomniany już brak zastrzeżenia oraz zwyczaj. Należy jednak zaznaczyć, że zwyczaj nie stanowi źródła prawa (por. art. 87 Konstytucji RP). Przepisy Kodeksu cywilnego nie przewidują wyłącznie sytuacji, w której w kontekście zachowku, strony nie wykonują umowy. Jeżeli umowa zostanie wykonana zadatek zalicza się na poczet świadczenia strony, która go dała. Zwrot zadatku następuje jeśli zaliczenie to jest niemożliwe. Niewykonanie umowy nie jest równoznaczne z rozwiązaniem umowy. Na skutek porozumienia stron w przedmiocie rozwiązania kontraktu zadatek podlega zwrotowi – z pominięciem obowiązku zapłaty dwukrotności sumy zadatku jak było to przy niewykonaniu umowy. Podobnie zadatek powinien zostać zwrócony jeśli niewykonanie nastąpiło na skutek wydarzeń, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo gdy odpowiedzialność za to ponoszą obie strony. W umowie strony mogą zawrzeć zastrzeżenie o prawie do odstąpienia od niej w oznaczony terminie, które wykonuje się poprzez złożenia oświadczenia woli. Jeżeli w umowie umieszczono zapis o odstępnym, oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne pod warunkiem jego zapłaty. Wykonanie prawa odstąpienia powoduje przyjęcie, że umowa nie została zawarta, a świadczenia stron powinny zostać zwrócone w stanie niezmienionym. Zadatek jest przedmiotem licznych orzeczeń. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 listopada 2017 r. sygn. V CSK 79/17 stwierdził, że: „artykuł 394 k.c. ujmuje więc zadatek jako dodatkowe zastrzeżenie umowne, dochodzące do skutku z chwilą dania drugiej stronie określonej sumy pieniężnej, które może być zamieszczone w zasadzie w każdej umowie, przy jej zawarciu. Jednocześnie przepis ten określa jako zadatek samą sumę pieniężną daną drugiej stronie przy zawarciu umowy”. Z kolei w wyroku z dnia 8 lutego 2008 r. I CSK 328/07 Sąd Najwyższy dopuścił możliwość, w której zadatek może zostać opłacony w terminie przypadającym po zawarciu umowy: „z samego sformułowania art. 394 § 1 k.c. wynika jednak wyraźnie, że przepis ten ma charakter dyspozytywny, nie jest zatem wykluczone, na co zwraca się uwagę w doktrynie, aby strony ustaliły w umowie, iż kwota mająca stanowić zadatek zostanie przekazana kontrahentowi w uzgodnionym terminie już po zawarciu umowy, w ten sposób, że zostanie wpłacona na jego konto”. Należy zwrócić uwagę, że zadatek nie jest tym samym co zaliczka. Jest ona świadczeniem na poczet ceny lub wynagrodzenia, które podlega zwrotowi. W piśmiennictwie wskazuje się, że zaliczka stanowi rodzaj kredytowania dla tego komu jest wpłacana. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Źródła: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2017 r. sygn. V CSK 79/17, Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2008 r. I CSK 328/07 Zobacz także: Zaliczka Kiedy i jak można sprzedawać w systemie ratalnym

Zadatek

Zadatek jest instytucją prawa zobowiązań (część prawa cywilnego), uregulowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej również jako: „k.c”). Należy rozumieć go jako zastrzeżenie umowne zabezpieczające niewykonanie umowy przez jedną ze stron. Podstawa prawna zachowku – art. 394 k.c. zawiera odesłanie wewnątrzustawowe do zasady swobody umów (art. 353¹k.c.). Jeżeli w umowie nie zastrzeżono inaczej to zadatek dany przy zawieraniu umowy może być zachowany przez stronę, niebędącą winną niewykonania umowy. Natomiast, gdy strona niebędąca winną niewykonania umowy, zadatek sama dała, może żądać sumy będącej dwukrotnością wysokości zadatku. Ustawodawca przewidział dwie podstawy nadające znaczenie zadatkowi: wspomniany już brak zastrzeżenia oraz zwyczaj. Należy jednak zaznaczyć, że zwyczaj nie stanowi źródła prawa (por. art. 87 Konstytucji RP).

Przepisy Kodeksu cywilnego nie przewidują wyłącznie sytuacji, w której w kontekście zachowku, strony nie wykonują umowy. Jeżeli umowa zostanie wykonana zadatek zalicza się na poczet świadczenia strony, która go dała. Zwrot zadatku następuje jeśli zaliczenie to jest niemożliwe.

Niewykonanie umowy nie jest równoznaczne z rozwiązaniem umowy. Na skutek porozumienia stron w przedmiocie rozwiązania kontraktu zadatek podlega zwrotowi – z pominięciem obowiązku zapłaty dwukrotności sumy zadatku jak było to przy niewykonaniu umowy. Podobnie zadatek powinien zostać zwrócony jeśli niewykonanie nastąpiło na skutek wydarzeń, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo gdy odpowiedzialność za to ponoszą obie strony. W umowie strony mogą zawrzeć zastrzeżenie o prawie do odstąpienia od niej w oznaczony terminie, które wykonuje się poprzez złożenia oświadczenia woli. Jeżeli w umowie umieszczono zapis o odstępnym, oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne pod warunkiem jego zapłaty. Wykonanie prawa odstąpienia powoduje przyjęcie, że umowa nie została zawarta, a świadczenia stron powinny zostać zwrócone w stanie niezmienionym.

Zadatek jest przedmiotem licznych orzeczeń. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 listopada 2017 r. sygn. V CSK 79/17 stwierdził, że: „artykuł 394 k.c. ujmuje więc zadatek jako dodatkowe zastrzeżenie umowne, dochodzące do skutku z chwilą dania drugiej stronie określonej sumy pieniężnej, które może być zamieszczone w zasadzie w każdej umowie, przy jej zawarciu. Jednocześnie przepis ten określa jako zadatek samą sumę pieniężną daną drugiej stronie przy zawarciu umowy”. Z kolei w wyroku z dnia 8 lutego 2008 r. I CSK 328/07 Sąd Najwyższy dopuścił możliwość, w której zadatek może zostać opłacony w terminie przypadającym po zawarciu umowy: „z samego sformułowania art. 394 § 1 k.c. wynika jednak wyraźnie, że przepis ten ma charakter dyspozytywny, nie jest zatem wykluczone, na co zwraca się uwagę w doktrynie, aby strony ustaliły w umowie, iż kwota mająca stanowić zadatek zostanie przekazana kontrahentowi w uzgodnionym terminie już po zawarciu umowy, w ten sposób, że zostanie wpłacona na jego konto”.

Należy zwrócić uwagę, że zadatek nie jest tym samym co zaliczka. Jest ona świadczeniem na poczet ceny lub wynagrodzenia, które podlega zwrotowi. W piśmiennictwie wskazuje się, że zaliczka stanowi rodzaj kredytowania dla tego komu jest wpłacana.

Podstawa prawna: