Zwrot opłaty sądowej w przypadku zawarcia ugody pozasądowej

Szybko, łatwo i na klik... z nami rozliczysz swój PIT
Przejdź do Twój e-PIT
- A
- A
- A
Pytania
do eksperta

Ważne:

Prowadzenie działalności gospodarczej często wiąże się z opóźnieniami płatności faktur, braku należytego wykonania umowy czy też odmowy zapłaty kar umownych lub wypłaty odszkodowania. W takich sytuacjach niekiedy trzeba sprawę skierować na drogę postępowania sądowego, co wiąże się z ponoszeniem kosztów sądowych takich jak opłata sądowa od pozwu. Po wezwaniu lub po skierowaniu pozwu zdarza się sytuacja, że dłużnik jednak chce polubownie rozwiązać spór i podpisać ugodę pozasądową dotyczącą spłaty zadłużenia lub skorzystać z mediatora. Może zajść potrzeba cofnięcia pozwu owa zawnioskowania o zwrot opłaty sądowej od pozwu. Jakiego orzeczenia Sądu możesz się spodziewać w takiej sytuacji? Sąd z urzędu zwróci trzy czwarte opłaty od pozwu w razie umorzenia postępowania na zgodny wniosek stron przed sądem pierwszej instancji, w następstwie zawarcia przez strony zapisu na sąd polubowny

Poniżej przykładowo jedno z takich rozstrzygnięć.

Stan faktyczny:

Powód X pozwał pozwanego Y o zapłatę odszkodowania z tytułu szkody powstałej na skutek wypadku komunikacyjnego.

Po wydaniu nakazu zapłaty uwzględniającego żądanie i wniesieniu sprzeciwu przez pozwanego X doszło do zawarcia przez strony ugody pozasądowej. W związku z powyższym powód cofnął powództwo oraz zażądał zwrotu całości uiszczonej opłaty sądowej od pozwu.

Sąd Rejonowy postanowieniem umorzył postępowanie i zwrócił powodowi połowę opłaty uiszczonej od pozwu zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z uwagi na fakt, że cofnięcie powództwa nastąpiło przed wyznaczeniem rozprawy, ale po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu.

Powód złożył na powyższe postanowienie zażalenie wskazując, że w przedmiotowej sprawie powinien mieć zastosowanie art. 79 ust. 1 lit. h.

Problem prawny:

Czy można wnosić o zwrot całej uiszczonej opłaty od pozwu w przypadku zawarcia ugody pozasądowej?

Rozwiązanie:

Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 23 lutego 2018 r. o sygn. akt III CZP 88/17 wskazał, że: „Przepis art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. h ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 300) dotyczy wyłącznie ugody sądowej oraz ugody zawartej przed mediatorem”.

Uzasadnienie:

W uzasadnieniu Uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że przepis art. 79 u.k.s.c., który jest przedmiotem rozstrzyganego zagadnienia reguluje zwrot opłaty sądowej uiszczonej przez stronę (uczestnika postępowania) zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 3 u.k.s.c.

Dokonując wykładni art. 79 u.k.s.c. trzeba przede wszystkim pamiętać, że - podobnie jak pozostałe przepisy ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - należy on do dziedziny prawa procesowego, jeżeli więc posługuje się terminem "ugoda", bez jakiegokolwiek dookreślenia, to odwołuje się do ugody sądowej, a więc ugody zawartej przed sądem, oraz do ugody zawartej przed mediatorem. Oba te rodzaje ugody, dające się dla uproszczenia określić zbiorczym mianem "ugoda procesowa", są instytucjami prawa procesowego, unormowanymi w kodeksie postępowania cywilnego, w którym brak miejsca dla "ugody pozasądowej".

Sąd Najwyższy zwrócił przede wszystkim uwagę na to, że użyty w art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. h u.k.s.c. termin "ugoda" nie dotyczy ugód zawieranych poza sądem, pozostających zasadniczo poza zainteresowaniem prawa procesowego (publicznego), tj. tzw. ugód pozasądowych, zwanych również niekiedy nieprecyzyjnie ugodami prawa materialnego.

Ponadto Sąd wskazał, że w art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. h u.k.s.c. został użyty terminu "ugoda". Zgodnie z Uchwałą został on połączony z "zakończeniem postępowania" jako skutkiem zawarcia ugody, a jest oczywiste, że ugoda pozasądowa - jakkolwiek rozumiana, a w każdym razie dokonująca się poza sądem - postępowania sądowego nie kończy i kończyć nie może.

Sąd Najwyższy wskazał, że należy przyjąć, że art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. h u.k.s.c. dotyczy wyłącznie ugody sądowej oraz ugody zawartej przed mediatorem. Do takich samych wniosków doszedł Sąd Najwyższy analizując art. 35 ustawy z dnia 30 grudnia 1950 r. - Przepisy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 58, poz. 528 z późn. zm.; art. 34 według tekstu jednolitego z dnia 23 lutego 1961 r., Dz. U. z 1961 r. Nr 10, poz. 57 z późn. zm.). Stwierdził, że użyte w tym przepisie wyrażenie "w razie zawarcia ugody" oznacza wyłącznie zawarcie ugody sądowej, zatem zawarcie ugody pozasądowej może uzasadniać żądanie zwrotu opłaty tylko wtedy, gdy w jej wyniku nastąpiło cofnięcie pozwu przed rozpoczęciem rozprawy (orzeczenie z dnia 21 kwietnia 1960 r., 4 CZ 28/60, OSN 1961, Nr 3, poz. 75).

Ważne:

Jeżeli zostanie przez ciebie zawarta ugoda pozasądowa (nawet po wniesieniu powództwa), w wyniku której zdecydujesz się na cofnięcie powództwa, to możesz domagać się jedynie zwrotu połowy opłaty sądowej od pozwu. Dlatego aby móc żądać zwrotu całości opłaty sądowej zadbaj o to aby została ona zawarta przed Sądem lub została przez Sąd zatwierdzona.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2019.785),
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2018 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 88/17.

Pamiętaj:
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT
Dziękujemy!

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482