Twój Kodeks pracy przewiduje możliwość zatrudnienia pracownika na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy, przed zawarciem umowy o pracę. W niektórych dziedzinach, zwłaszcza w tych, w których wymagane są specjalne kwalifikacje, ww. termin może być niewystarczający do sprawdzenia przydatności danego pracownika do wykonywania określonej pracy. Czy w związku z tym można ten termin przedłużyć lub zawrzeć z tym samym pracownikiem umowę na okres próbny po raz kolejny? Odpowiedź poznasz poniżej.
Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego:
„Zawarcie drugiej umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem jest dopuszczalne, jednak wyłącznie wówczas, gdy ma to na celu sprawdzenie przydatności pracownika do wykonywania innych obowiązków, niż na podstawie poprzedniej umowy na okres próbny. Istotna jest zatem zmiana rodzaju pracy".[1]
Okoliczności sporu:
Pani Maria Piwowarska została zatrudniona w firmie „Robilon" Spółka z o.o. na 3- miesięczny okres próbny w Dziale Administracyjno – Gospodarczym. Wykonywała ona powierzone jej obowiązki nieprawidłowo, dopuszczając się licznych uchybień w sporządzanych zamówieniach dotyczących ilości zamawianego asortymentu oraz popełniając błędy w arkuszach kalkulacyjnych w programie Excel. W związku z tym prezes firmy nie zaproponował jej stałego zatrudnienia w Dziale Administracyjno – Gospodarczym, ale zaproponował jej kolejną umowę na okres próbny w Dziale Zaopatrzenia i Transportu. Pani Maria Piwowarska nabrała wątpliwości co do tego, czy może być dwa razy zatrudniona na okres próbny w tej samej firmie.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz. U. 2019. 1040).
Rozstrzygane zagadnienie:
Czy możliwe jest zawarcie dwóch kolejnych umów na okres próbny pomiędzy tym samym pracownikiem i tym samym pracodawcą?
Rozstrzygnięcie:
Na podstawie art. 25 § 2 Kodeksu pracy, umowa o pracę może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny, nie przekraczający 3 miesięcy. Umowa na okres próbny jest najczęściej zawierana w przypadkach, gdy jedna albo obie strony przed podjęciem decyzji o nawiązaniu stosunku pracy chcą poznać warunki przyszłego wykonywania wzajemnych praw i obowiązków w miejscu pracy. Ze strony pracodawcy może to być przykładowo stwierdzenie przydatności zatrudnionej osoby do pracy na danym stanowisku, a ze strony pracownika ocena warunków i rodzaju pracy, czy też weryfikacja odpowiedniości i godziwości ustalonego wynagrodzenia za pracę w stosunku do nałożonych na pracownika obowiązków i koniecznego nakładu pracy.
Z art. 25 § 2 Kodeksu Pracy nie wynika jednak wprost, czy te same strony mogą zawrzeć tylko jedną umowę na okres próbny, czy też może je łączyć więcej umów tego rodzaju.
Sąd Najwyższy w niniejszej sprawie stanął na stanowisku, iż określenie maksymalnego okresu próbnego odnosi się do tego samego pracodawcy, nie dotyczy natomiast próby na dane stanowisko. W ocenie Sądu celem zawarcia umowy na okres próbny jest sprawdzenie przydatność pracownika do pracy u danego pracodawcy poprzez zweryfikowanie umiejętności pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju. W związku z tym, jeżeli ocena przydatności pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju wypadnie negatywnie, to nie dojdzie do nawiązania między stronami umowy o pracę. Nie wyklucza to jednak możliwości zatrudnienia pracownika przy pracy innego rodzaju. Nie można jednak założyć przydatności pracownika bez sprawdzenia tego.
W konsekwencji, Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, iż dopuszczalne jest zawarcie w takiej sytuacji drugiej umowy na okres próbny, gdyż de facto jest to działaniem na korzyść pracownika, bo pozwala mu utrzymać zatrudnienie i daje perspektywę nawiązania stosunku pracy na podstawie umowy dotyczącej innego rodzaju pracy.
W związku z powyższym, w zaistniałym stanie faktycznym, z Panią Marią Piwowarską, mogła zostać zawarta druga umowa na okres próbny, jeżeli zatrudniania osoba byłaby zainteresowana pracą w firmie „Robilon" Spółka z o.o. na innym stanowisku.
--
[1] Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 4 września 2013 r., sygn. akt II PK 358/12.
