Informacje podsumowujące

Podmioty dokonujące „przemieszczenia” towarów pomiędzy różnymi krajami UE mają obowiązek nie tylko rozliczenia VAT od owych transakcji, ale muszą również sporządzić informacje podsumowujące. Poniższy tekst prezentuje zasady ich sporządzania.

 

Obowiązek sporządzania miesięcznej bądź kwartalnej informacji podsumowującej wynika z art. 100 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa o VAT”).

 Co do zasady, obowiązek składania w/w informacji ciąży na przedsiębiorcach dokonujących: 

• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, opodatkowanych stawką 0%;
• wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (nabycia towarów w rozumieniu art. 9 ustawy o VAT – typowe nabycie towarów oraz art. 11 ustawy o VAT – tzw. przemieszczenie towarów);
• wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych rozliczanych w ramach procedury uproszczonej;

oraz świadczących pewne usługi świadczone przez podatnika na rzecz podmiotów z innych państw członkowskich UE. Nie obejmuje się nią nabycia usług (importu usług). Nie dotyczy również eksportu i importu towarów. W informacji podsumowującej nie wykazuje się również sprzedaży wysyłkowej.

Zauważyć należy, że obowiązek złożenia informacji mają wyłącznie podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT UE. Jeśli podmiot nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE, a występuje u niego wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów, nie jest obowiązany do składania informacji podsumowujących.

I tak, podatnicy, zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje, zwane informacjami podsumowującymi, o dokonanych:

1. wewnątrzwspólnotowych dostawach towarów, do których ma zastosowanie art. 42 ust. 1 ustawy o VAT, na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej,
2. wewnątrzwspólnotowych nabycia towarów, od podatników podatku od wartości dodanej, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej,
3. transakcjach trójstronnych, w których drugim w kolejności jest polskim podatnik (tj. dostawach towarów zgodnie z art. 136 ust. 1 lub 2 ustawy o VAT, na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej),
4. usługach, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT (zasada ogólna opodatkowania usługi przez usługobiorcę), na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej, świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, innych niż zwolnionych od podatku od wartości dodanej lub opodatkowanych stawką 0%, dla których zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca. Chodzi tutaj o wszystkie usługi inne niż usługi:

• związane z nieruchomościami,
• transportu osób,
• wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych,
• restauracyjne i cateringowe,
• krótkoterminowego wynajmu środków transportu,turystyki,

W art. 100 ust. 10 ustawy o VAT zdefiniowano podmiot zobowiązany do zapłaty podatku od wartości dodanej, o którym mowa powyżej (przypadek gdy informację podsumowującą składa się w związku ze świadczeniem usług). Zgodnie z definicją zawartą w tym przepisie podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego, na którym opodatkowana jest usługa będzie usługobiorca. Warunkiem jest aby usługodawca będący podatnikiem VAT nie posiadał na terytorium tego państwa członkowskiego:

1) siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności;

2) siedziby lub stałego miejsca zamieszkania, posiada natomiast na tym terytorium stałe miejsce prowadzenia działalności, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności lub inne miejsce prowadzenia działalności usługodawcy, jeżeli usługodawca posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności na tym terytorium, nie uczestniczy w tych transakcjach.

Rozszerzono zatem obowiązek składania informacji podsumowujących w odniesieniu do usług, o których mowa w art. 28b ustawy o VAT, tj. do usług opodatkowanych według zasady ogólnej w miejscu, w którym usługobiorca posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania.

 

Informacje składane drogą elektroniczną.

Podatnicy mogą też składać informacje podsumowujące drogą elektroniczną. Wybór takiej formy ewidencjonowania dokonanych transakcji w praktyce oznacza, że przedsiębiorca ma nieco więcej czasu na złożenie informacji, niż jakby to uczynił w tradycyjnej formie, tj. formie papierowej. Taki skutek występuje niezależnie od tego, czy dany podmiot składa deklaracje w odstępach miesięcznych, czy kwartalnych. O terminach składania informacji podsumowujących, w tym składanych drogą elektroniczną poniżej.

Może się zdarzyć, że przedsiębiorca nie ma możliwości złożenia informacji podsumowujących w wersji elektronicznej osobiście i chciałby uczynić to przy pomocy pełnomocnika. Wówczas konieczne będzie poinformowanie urzędu skarbowego o takim zamiarze. Podatnik powinien bowiem złożyć we właściwym urzędzie pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Pełnomocnictwo to powinno być złożone na urzędowym wzorze UPL- 1.

W razie gdy przedsiębiorca będzie chciał zrezygnować z usług pełnomocnika, powinien złożyć w urzędzie dokument poświadczający odwołanie pełnomocnictwa w tym zakresie (wzór OPL- 1). Zarówno pełnomocnictwo, jak i jego odwołanie powinny być złożone do właściwego urzędu skarbowego w formie papierowej, a nie elektronicznej.

 

Termin składania informacji podsumowujących

Informacje podsumowujące składa się w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, dla transakcji objętych informacją. Jeśli informacje podsumowujące składane są za pomocą środków komunikacji elektronicznej, wówczas termin złożenia informacji upływa 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, dla transakcji objętych daną informacją.

Mimo tego, że co do zasady informacje składane są co miesiąc, niektórym podatnikom pozostawiono możliwość składania informacji kwartalnych. Wtedy to informacja składana jest do 15. dnia miesiąca następującego po danym kwartale (w którym powstał obowiązek podatkowy). Jeśli informacja kwartalna składana jest za pomocą środków komunikacji elektronicznej, wówczas termin złożenia informacji upływa 25. dnia miesiąca następującego po danym kwartale.

Uprawnienie do składania kwartalnych informacji podsumowujących uzależnione jest od wysokości obrotów podmiotów zobowiązanych do składania tych informacji oraz od tego, czego informacja dotyczy. Kwartalne informacje składać mogą podmioty, u których składane informacje dotyczą:

• dostaw wewnątrzwspólnotowych i transakcji trójstronnych, w których drugim w kolejności jest polskim podatnik (o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o VAT), jeżeli całkowita wartość tych transakcji, bez podatku od wartości dodanej, nie przekracza w danym kwartale i w żadnym z czterech poprzednich kwartałów kwoty 250.000 zł,
• transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia (o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT), jeżeli całkowita wartość tych transakcji, bez podatku, nie przekracza w danym kwartale 50.000 zł,
• usług które rozlicza usługobiorca (transakcji, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

Zatem, składający informacje podsumowujące za okresy kwartalne, u których (art. 100 ust. 5 i ust. 6 ustawy o VAT):

1. całkowita wartość transakcji, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o VAT (wewnątrzwspólnotowych dostawach i transakcjach trójstronnych, w których drugim w kolejności jest polskim podatnik), bez podatku od wartości dodanej, przekroczyła w danym kwartale kwotę 250.000 zł lub
2. całkowita wartość transakcji, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (wewnątrzwspólnotowe nabycia), bez podatku, przekroczyła w danym kwartale kwotę 50.000 zł

- będą obowiązani do składania informacji podsumowujących za okresy miesięczne.

Informacje podsumowujące składane za okresy kwartalne powinny być złożone:

• za I kwartał (styczeń - marzec) do 25 kwietnia,
• za II kwartał (kwiecień - czerwiec) do 25 lipca,
• za III kwartał (lipiec - wrzesień) do 25 października,
• za IV kwartał (październik - grudzień) do 25 stycznia następnego roku.

W takim przypadku, informacje podsumowujące za poszczególne miesiące, które upłynęły od rozpoczęcia danego kwartału, należy złożyć w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przekroczono odpowiednio kwotę 250.000 zł lub 50.000 zł, z tym że jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału, należy złożyć jedną informację podsumowującą za ten kwartał.

 

Dane do informacji podsumowującej.

Wzór informacji podsumowującej został określony w przepisach wykonawczych. Jest ona składana na formularzu VAT-UE.

W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek błędów w złożonych informacjach podsumowujących, podmiot, który złożył informację podsumowującą jest obowiązany dokonać niezwłocznie korekty błędnej informacji podsumowująca na formularzu VAT-UEK. Korektę złożyć należy także w sytuacji, gdy z jakichś powodów (np. rabaty, reklamacje itp.) zmieni się podstawa opodatkowania dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, które zostały już ujęte w informacji podsumowującej.

Informacja podsumowująca powinna zawierać następujące dane:

• nazwę lub imię i nazwisko podmiotu składającego informację podsumowującą oraz jego numer identyfikacji podatkowej podany w potwierdzeniu dokonanym przez naczelnika urzędu skarbowego zgodnie z art. 97 ust. 9 ustawy o VAT(w związku z zarejestrowaniem podmiotu, jako podatnika VAT UE), który zastosował dla transakcji, o których mowa w art. 100 ust. 1 ustawy o VAT,
• właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych nadany przez państwo członkowskie właściwe dla podatnika podatku od wartości dodanej lub osoby prawnej niebędącej takim podatnikiem, nabywających towary lub usługi, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej;
• właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych nadany przez państwo członkowskie właściwe dla podatnika podatku od wartości dodanej dokonującego dostawy towarów, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej - w przypadku, o którym mowa w art. 100 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (wewnątrzwspólnotowe nabycia),

łączną wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, łączną wartość wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, w tym również łączną wartość dostawy towarów, o której mowa w ust. 1 pkt 3, łączną wartość świadczonych usług, o których mowa w ust. 1 pkt 4 - w odniesieniu do poszczególnych kontrahentów.

W przypadku transakcji, o której mowa w art. 136 ustawy o VAT art. 136 ustawy o VAT (transakcje trójstronne), informacja podsumowująca powinna dodatkowo zawierać adnotację, że nabycie i dostawa zostały dokonane w ramach wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych.

 

Niezłożenie deklaracji w terminie

Zgodnie z art. 80a § 2 Kodeksu karnego skarbowego, niezłożenie w terminie informacji podsumowującej powoduje odpowiedzialność za wykroczenie skarbowego, za które grozi kara grzywny jak za wykroczenie skarbowe. Przestępstwem skarbowym jest z kolei podawanie nieprawdy i zatajanie prawdy w informacji podsumowującej, za co również grozi kara grzywny do 240 stawek dziennych.

Jednym ze sposobów uniknięcia kary jest zawiadomienie organu powołanych do ścigania i ujawnienie istotnych okoliczności czynu (tzw. czynny żal).

 

Faktura zaliczkowa a informacja podsumowująca.

Obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania całości lub części ceny przed dokonaniem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów rodzi obowiązek podatkowy na podstawie ustawy o VAT z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej ich otrzymanie. Zastosowanie ma do nich wówczas ta sama stawka opodatkowania VAT co do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, tj. 0%. To świadczy o tym, że zaliczki udokumentowane fakturą traktowane są na równi z dostawą i należy je wykazać zarówno w deklaracji VAT-7, w poz. 31 jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, jak i w informacji podsumowującej VAT-UE.

Powyższe stanowisko potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 18 sierpnia 2008 r., nr IBPP2/443-475/08/JCi, w której czytamy, że:

(...) przyjęcie zaliczek przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów winno być wykazywane w kwartalnych informacjach podsumowujących – zgodnie z momentem powstania obowiązku podatkowego dla tych zaliczek, tj. z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej przyjęcie zaliczki (...).

To samo będzie dotyczyć zaliczek z tytułu świadczenia usług na rzecz podatników z innych krajów UE, które podlegają wykazaniu w informacji podsumowującej.

 

Brak NIP UE kontrahenta

Nawet w sytuacji gdy kontrahent nie posiada NIP UE a jest zarejestrowanym podatnikiem, transakcję należy wykazać w informacji podsumowującej.

Takie stanowisko potwierdził Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Ursynów, w piśmie 1438/443/139-50a/2006/AO, z 20 czerwca 2006 r., gdzie czytamy:

(…) podatnik dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów zobowiązany jest do wykazania wszystkich dokonanych w danym kwartale transakcji w informacji podsumowującej VAT UE podając właściwy i ważny numer identyfikacyjny kontrahenta nadany w państwie członkowskim, poprzedzony dwuliterowym kodem tego państwa, a w przypadku jego braku numer podatkowy świadczący o zidentyfikowaniu kontrahenta dla podatku od wartości dodanej nadany w państwie członkowskim (…).

Podobne stanowisko zaprezentował Naczelnik Lubuskiego Urzędu Skarbowego, w piśmie z 22 czerwca 2006, nr I-2/443/55/06/KW, który w odpowiedzi na pytanie: czy dostawa towaru od podatnika z Niemiec, który nie jest zarejestrowany w swoim kraju jako podatnik VAT-UE stanowi dla firmy wnioskodawcy wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów? stwierdził:

(…) przedmiotowa transakcja zakupu towaru jest wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów z tytułu, której Podatnik zobowiązany jest do wystawienia faktury wewnętrznej i rozliczenia jej w deklaracji VAT-7 i w informacji podsumowującej VAT UE (…).

Zerowe informacje podsumowujące

Zgodnie z art. 100 ust. 3 i 4 ustawy o VAT, informacje podsumowujące składa się za okresy miesięczne lub kwartalne, w których powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania transakcji, o których mowa w art. 100 ust. 1 ww. ustawy. Jeżeli w danym okresie nie powstał u podatnika obowiązek podatkowy z tytułu dokonania jakiejkolwiek transakcji wskazanej w ww. przepisie, nie ma obowiązku składania do urzędu „zerowych" informacji podsumowujących VAT-UE.

Autor; Rafał Styczyński, doradca podatkowy – wpisany na listę Ministerstwa Finansów i Krajowej Rady Doradców Podatkowych, Nr wpisu: 10654.