Jak dokonać zwolnienia od prowadzenia kas rejestrujących w przypadku sprzedaży produktów multimedialnych (e-book, kurs on-line)

Zakres obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej

W pierwszej kolejności powinieneś przede wszystkim ustalić, czy w ogóle jesteś objęty obowiązkiem prowadzenia kasy rejestrującej.

Co do zasady, podatnik dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych jest obowiązany prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących (art. 111 ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwana dalej: „ustawa o VAT”).

W praktyce oznacza to obowiązek posiadania kasy rejestrującej (tzw. kasy fiskalnej) oraz wystawiania paragonu z tej kasy w celu udokumentowania dokonanej sprzedaży oraz przekazanie paragonu kupującemu.

Powyższe oznacza po pierwsze, że jeżeli sprzedajesz swój produkt osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnikowi ryczałtowemu, wówczas taką sprzedaż powinieneś udokumentować przy pomocy paragonu fiskalnego z kasy rejestrującej. Należy tu zwrócić uwagę, że jeżeli osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą (jest przedsiębiorcą), jednak zakupu dokonuje na cele nie związane z tą działalnością gospodarczą, czyli kupuje dany produkt dla celów prywatnych i nie ewidencjuje tego zakupu w kosztach swojej działalności gospodarczej, wówczas występuje jako konsument i nie otrzymuje faktury VAT na „firmę”, wobec tego transakcja dokonana z taką osobą będzie również podlegała obowiązkowi udokumentowania za pomocą kasy rejestrującej.

Jeżeli natomiast sprzedaż dokonywana jest na rzecz osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą (przedsiębiorcy) i w związku z tą działalnością, wówczas taka transakcja nie podlega już obowiązkowi udokumentowania za pomocą kasy rejestrującej, lecz jest objęta obowiązkiem wystawienia faktury VAT (jeśli jesteś „czynnym podatnikiem VAT”).

Ponadto obowiązkiem udokumentowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej nie będzie też objęta sprzedaż na rzecz przedsiębiorcy nie będącego osobą fizyczną, czyli na rzecz wszelkich osób prawnych (np. spółki akcyjnej, spółki z o.o., fundacji) lub jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej (np. spółki jawnej, spółki komandytowej, stowarzyszenia zwykłego), wyłączenie to rozciąga się także na te podmioty nawet jeżeli podmioty te nie będą prowadziły działalności gospodarczej i nie będą występowały jako przedsiębiorca (np. niektóre fundacje). Trzeba przy tym pamiętać, że wówczas wystawiamy fakturę VAT (chyba, że dokonujemy sprzedaży zwolnionej z VAT, a klient takiej faktury w stosownym czasie nie zażąda – wówczas wystarczy rachunek).

 

Zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej

Zakres zwolnień podmiotowych i przedmiotowych został określony w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2018 r., poz. 2519) (dalej jako „Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r.”). Przedmiotowe Rozporządzenie określa zwolnienia niektórych grup podatników (zwolnienia podmiotowe) i niektórych czynności (zwolnienia przedmiotowe) z obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz warunki korzystania z tego zwolnienia.

Zwolnienia podmiotowe

Jeżeli dokonując sprzedaży produktów multimedialnych, jak np. e-booki, kursy on-line, chcesz skorzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, w danym roku podatkowym (nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2021 r.), wówczas musisz ustalić, czy zaliczasz się do jednej z poniższych grup podatników. Powyższe zwolnienia odnosi się bowiem m.in. do:

1. Podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.

2. Podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2018 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.

3. Podatników, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi zwolnione z obowiązku ewidencjonowania, wymienione w części I załącznika do rozporządzenia, w przypadku gdy udział obrotu z tytułu czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania, wymienionych w części I załącznika do rozporządzenia, w całkowitym obrocie podatnika realizowanym na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, zwany dalej "udziałem procentowym obrotu", był w poprzednim roku podatkowym wyższy niż 80%.

4. Podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2018 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika udział procentowy obrotu:

a) za okres pierwszych sześciu miesięcy wykonywania tych czynności,

b) za okres do końca roku, w przypadku, gdy okres wykonywania tych czynności w roku podatkowym jest krótszy niż sześć miesięcy

- będzie wyższy niż 80%;

Natomiast, w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w lit. b), u których udział procentowy obrotu jest za okres do końca roku podatkowego równy 80% albo niższy niż 80%, zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy od zakończenia tego roku podatkowego.

5. Jednostki samorządu terytorialnego w zakresie czynności wykonywanych przez ich jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 280):

• które na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia, o którym mowa w art. 8 ust. 2 tej ustawy, albo
• jeżeli ich jednostki organizacyjne na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia z takiego obowiązku.

Reasumując, co do zasady, z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży produktów multimedialnych będzie przedsiębiorca osiągający obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (konsumentów) oraz rolników ryczałtowych nie przekraczający 20 tys. złotych w skali roku podatkowego lub proporcjonalnie ułamkowi tej kwoty w przypadku prowadzenia działalności krócej niż rok podatkowy.

 

Zwolnienia przedmiotowe

Pierwszy rodzaj zwolnienia przedmiotowego odnosi się do dostawy lub świadczenia usług, których przedmiotem są konkretnie towary i usługi wymienione pod poz. 1-35. Drugi rodzaj zwolnienia przedmiotowego odnosi się do sprzedaży dotyczącej szczególnych czynności.

W celu ustalenia, czy sprzedaż produktów multimedialnych zalicza się do któregoś ze zwolnień z części I Załącznika należy wskazać, iż sprzedaż produktów multimedialnych (np. e-booków, kursów on-line) należy zakwalifikować jako rodzaj usług świadczonych drogą elektroniczną. Zgodnie bowiem z art. 7 Rozporządzenia Wykonawczego Rady (UE) NR 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającym środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (wersja przekształcona) (Dz.U. UE L z dnia 23 marca 2011 r.) do "usług świadczonych drogą elektroniczną", o których mowa w dyrektywie 2006/112/WE, należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie - ze względu na ich charakter - jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. Do takich usług Rozporządzenie zalicza m.in.:

• ogólnie dostawy produktów w formie cyfrowej, łącznie z oprogramowaniem, jego modyfikacjami lub nowszymi wersjami;
• usługi umożliwiające lub wspomagające obecność przedsiębiorstw lub osób w sieci elektronicznej, takich jak witryna lub strona internetowa;
• usługi generowane automatycznie przez komputer i przesyłane poprzez Internet lub sieć elektroniczną w odpowiedzi na określone dane wprowadzone przez usługobiorcę;
• odpłatne przekazywanie prawa do wystawiania na aukcji towarów lub usług za pośrednictwem witryny internetowej działającej jako rynek online, na którym potencjalni kupujący przedstawiają swoje oferty przy wykorzystaniu automatycznych procedur oraz na którym strony są informowane o dokonaniu sprzedaży za pomocą poczty elektronicznej generowanej automatycznie przez komputer;
• pakiety usług internetowych oferujące dostęp do informacji, w których element telekomunikacyjny ma charakter pomocniczy i drugorzędny (to znaczy pakiety wykraczające poza oferowanie samego dostępu do Internetu i obejmujące inne elementy, takie jak strony, które umożliwiają dostęp do aktualnych wiadomości, informacji meteorologicznych lub turystycznych, gier, umożliwiają hosting witryn internetowych, dostęp do grup dyskusyjnych; itp.).

Jednocześnie Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 28 grudnia 2018 r. w części I Załącznika określa jako czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania, pod pozycją 23 usługi elektroniczne, o których mowa w art. 2 pkt 26 ustawy o VAT (czyli usługi świadczone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 7 rozporządzenia 282/2011), ale pod warunkiem, że podatnik świadczy usługi, o których mowa w poz. 21, czyli usługi telekomunikacyjne, a zatem usługi dotyczące transmisji, emisji i odbioru sygnałów, tekstów, obrazów i dźwięków lub wszelkiego rodzaju informacji drogą kablową, radiową, optyczną lub za pośrednictwem innych systemów elektromagnetycznych, w tym związane z nimi przeniesienie lub cesję praw do użytkowania środków dla zapewniania takiej transmisji, emisji i odbioru, wraz z zapewnieniem dostępu do ogólnoświatowych sieci informacyjnych, z uwzględnieniem art. 6a rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2011, str. 1, ze zm.).

Należy zatem stwierdzić, iż sprzedaż e-booków i kursów on-line nie zawiera się w zwolnieniu, o którym mowa w poz. 24 Załącznika do Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 28 grudnia 2018 roku.

Jednakże pod poz. 30 przedmiotowego Załącznika zawarto usługi w zakresie edukacji (z wyłączeniem usług w zakresie pozaszkolnych form edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych – PKWiU 85.51.10.0; usług świadczonych przez szkoły tańca i instruktorów tańca - PKWiU 85.52.11.0; usług świadczonych przez szkoły nauki jazdy – PKWiU). Można zatem przyjąć, iż sprzedaż kursów on-line może mieścić się w zakresie poz. 30, a tym samym będzie korzystać ze zwolnienia przedmiotowego, o ile mieści się w PKWiU 85 poza ww. wyłączeniami. Zwolnienie to dotyczyć będzie obecnie przykładowo sprzedaży usług szkół podstawowych on-line, usług gimnazjów on-line, usług techników on-line,

Natomiast w zakresie e-booków, to czynności takie nie są objęte zwolnieniami, o których mowa w poz. 1-33 części I Załącznika.

W części II Załącznika do przedmiotowego Rozporządzenia wymieniona została sprzedaż dotycząca szczególnych czynności implikujących zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zwolnieniem takim objęta jest m.in. świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Innymi słowy, nawet jeżeli nie obejmuje Cię zwolnienie z tytułu niskiego obrotu (20 tys. rocznie), to w przypadku, gdy dokonując sprzedaży produktów multimedialnych na rzecz osób fizycznych występujących jako konsumenci oraz rolników ryczałtowych, zapłatę za świadczoną usługę otrzymasz nie w gotówce, a za pośrednictwem poczty, przelewem na Twoje konto bankowe lub na konto w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jesteś członkiem, a jednocześnie z prowadzonej ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, że zapłata ta dotyczyła tej czynności, wówczas również nie będziesz musiał korzystać z kasy rejestrującej.